Racistisch en repressief: waarom die ‘Verklaring tegen Jodenhaat’ niet deugt

woensdag 27 maart 2024

Gisteren, 26 maart 2024 dus, nam de overgrote meerderheid van leden van de Tweede Kamer een ‘Verklaring tegen Jodenhaat’ aan.(1) Daarmee spreekt die Tweede Kamer zich in overgrote meerderheid uit voor een drastische inperking van het recht om voor Palestijnen op te komen en om scherpe kritiek op de staat Israël en het zionisme uit te oefenen. Dit alles vervat in een pleidooi om op te staan tegen Jodenhaat. De strijd tegen Jodenhaat, tegen antisemitisme wordt met deze verklaring niet gediend. Sterker: de strijd tegen echte Jodenhaat wordt er door ondermijnd en geschaad.

De verklaring is een verdachtmaking. Wie tegen racisme is, of dat zich nu tegen Palestijnen richt of tegen Joden, kan niet anders dan deze verklaring met afschuw verwerpen. Wie deze verklaring steunt, steunt Israël in haar genocidale politiek, en werpt Joden voor de antisemitische bus. Rustig maar, ik leg het uit.

De aanleiding van de verklaring was het protest van een viertal zeer moedige actievoerders tijdens een optreden van zangeres Lenny Kuhr. De mensen protesteerden daar vanwege haar pro-Israëlische stellingname, in het bijzonder haar steun aan het Israëlische leger – waaronder dienstplichtige kleinkinderen van haar – in haar acties op Gaza.

In de tweede alinea van de verklaring wordt dit aldus geformuleerd: ‘Afgelopen weekend werd een Joodse artieste belaagd en uitgescholden met antisemitische leuzen.’ Geen van die leuzen wordt nader omschreven of geciteerd. Dat is niet vreemd want antisemitische leuzen werden niet geroepen. ‘Zionist!’ werd er geroepen, en ‘Terrorist!’ Actievoerder s vroegen haar of ze zich niet schaamde voor haar steun aan de genocide op Gaza.(2) Mensen ontvouwden een Palestijnse vlag. Nergens verwezen actievoerders naar het feit dat Lenny Kuhr Joods is. Van Jodenhaat was niets te bespeuren.

Je kunt dit ‘antisemitisme’ te noemen… als je het woord ‘Zionist’ en het woord ‘Jood’ als synoniem beschouwt, zoals Lenny Kuhr zelf inmiddels doet. Maar precies dat is onzin, en gevaarlijke onzin ook. Het is het gelijk stellen van een politieke theorie en ideologie – het zionisme – met de etnische en/of religieuze en/of nationale identiteit van mensen namens wie of in wiens belang die ideologie zegt te spreken – het Jodendom, de Joodse gemeenschap. Het is alsof je in 1936 ‘Russen en ‘communisten’ tot synoniem verklaart, of ‘Duitsers’ en ‘Nazi’s’ . Het is alsof je vandaag de dag ‘Nederlanders’ en ‘fascisten’ op een lijn zet. Er waren anti-communistische (3) Russen, er waren anti-Nazistische Duitsers, en er zijn antifascistische Nederlanders, al moet je daar tegenwoordig wel steeds harder naar zoeken. Hoe dan ook, ‘Joods’ en ‘zionistisch’ zijn twee verschillende dingen. Je kunt Joods zijn en tegelijk anti-zionist en fel tegen Israël. Je kunt niet-Joods zijn en tegelijk zionist en fel supporter van Israël. Zoals premier Rutte. Zoals president Biden. Zoals de SGP, een partij met antisemitische wortels trouwens. Ook dat nog.

Door ‘Joods’ gelijk te stellen met ‘Zionistisch’ wordt eer gevaarlijke verwarring gecreëerd. Door boze woorden tegen een supporter van Israël een uiting van Jodenhaat te noemen, maakt de verklaring pro-Palestijnse mensen verdacht als antisemieten. Zo wordt kritiek op Israël – een apartheidsstaat, gebaseerd op Joodse voorrechten, gebouwd op gestolen land, via kolonisatie en etnische zuivering, en momenteel bezig met genocide tegen een Palestijnse bevolking die zich tegen voortgaande bezetting, kolonisatie en etnische zuivering verzet – weggezet als onrechtmatig en onacceptabel. Dit is indirect censuur, en hoe lang die censuur slechts indirect blijft is nog maar de vraag ook. Dit is een aanval op solidariteit met mensen die zich verzetten tegen wat Israël doet, tegen de zionistische ideologie waarmee Israël zich rechtvaardigt, en tegen wat Israël als staat wezenlijk is: een onaanvaardbaar, racistisch koloniaal verschijnsel.

Stevig opkomen voor Palestijnen mag in de gedachtegang van de Verklaring dus niet, terwijl stevig opkomen voor Joden een must is in die redenering. Kennelijk zijn er voor de opstellers van de verklaring meerdere mensensoorten, en zijn volgens die opstellers niet al die mensensoorten dezelfde bescherming waard. Het is anti-Palestijns racisme.

En het is een aanval op de strijd tegen antisemitisme! Door immers antizionisme weg te zetten als Jodenhaat, als antisemitisme, maakt het de grens tussen enerzijds echte Jodenhaat – mensen haten omdat ze Joods zijn, vanwege hun Joodse identiteit en/of achtergrond – en anderzijds afwijzing van Israël en het zionisme – en dus mensen kritiseren om wat ze doen, om hun politiek van onderdrukking, verdrijving en massamoord – poreus, vaag, zelfs onzichtbaar. En als legitieme kritiek op Israël op dezelfde hoop gegooid wordt als evident verwerpelijke haat tegen Joden, profiteren echte Jodenhaters daar van. Die kunnen zich dan makkelijker indekken en camoufleren.

Israël profileert zich, niet als staat van de Israëlische burgers, Joods en Palestijns. Israël profileert zich zelfs niet als staat van enkel haar Joodse burgers. Israël profileert zich als staat van ‘de Joden’, waar ze ook wonen en wat ze ook van Israël denken. Daarmee maakt Israël alle Joden als het ware medeplichtig aan Israëls misdaden, want Israël handelt immers namens ‘de Joden’ wiens staat het is. Daarmee slaat de kritiek op die misdaden ook op alle Joden terug…. zolang we althans dit zionistische frame erkennen en hanteren. Precies dat kunnen we dus maar beter niet doen. Weg met dat zionistische frame!

Waar Israël en haar zionistische supporters de identificatie met Israël tot kernpunt van Joodse identiteit promoveren, werken ze dus zelf in de hand dat kritiek op Israël meteen ook terugslaat op Joden als zodanig. Joden zijn niet aansprakelijk voor wat Israël doet. Maar Joden worden juist door Israël en het zionisme feitelijk wel aansprakelijk gemaakt voor wat Israël doet. Dat is zelf een vorm van antisemitisme, waarin Joden – ongeacht hun standpunt – mee verantwoordelijk worden gemaakt voor wat er uit hun naam, maar zonder hun instemming, gebeurt.

Ja, we dienen ons uit te spreken tegen Jodenhaat. Precies ook daarom dienen we ons uit te spreken tegen de staat Israël en tegen het zionisme. Wie kritiek op Israël en op zionisme gelijk stelt aan Jodenhaat, onttrekt de echte Jodenhaat aan het oog en helpt de echte antisemieten.

Deze Verklaring is dus een aanval op Palestijnen en wie solidair met Palestijnen wil zijn. Het is een aanval op Joden en wie tegen Jodenhaat wil strijden. Het is een toxische tekst waarmee politieke partijen, in vrijwel de volle breedte van het politieke spectrum, zich aan de kant van de staat Israël opstellen. Het is een verklaring die de genocide op Gaza niet benoemt, maar critici van die genocide verdacht maakt.

Degenen die deze verklaring hebben opgesteld en ondertekend – van PvdD tot en met PVV – zijn ideologisch medeplichtigen aan genocide. Allemaal. Ze verdienen een stuk meer overlast dan enkel het ontrollen van een Palestijnse vlag en het roepen van wat leuzen.(***)

Noten:
(***) For the record: mensen die me op Twitter – of X, whatever – volgen, herkennen enkele passages wellicht. Dit artikel is inderdaad beginnen als een tweetal tweets van mijn hand. Deze https://twitter.com/Ravotrinfo1/status/1772734825591353670, op 26 maart 2024 geplaatst, luidde als volgt:

We dienen ons uit te spreken tegen jodenhaat. Precies ook daarom dienen we ons uit te spreken tegen de staat Israël en tegen het zionisme. Wie kritiek op Israël en op zionisme gelijk stelt aan jodenhaat, onttrekt de echte jodenhaat aan het oog en helpt de echte antisemieten.

En deze https://twitter.com/Ravotrinfo1/status/1772780154307178790 , op 27 maart 2024 geplaatst, luidde aldus:

De ondertekenaars van die giftige verklaring “tegen jodenhaat” – feitelijk: tegen elk pro-Palestijnse geluid – verdienen veel meer overlast dan het ontrollen van een Palestijnse vlag en wat mensen die een leusje roepen. Genocide-medeplichtigen, allemaal, van PvdD tot en met PVV.

(noot toegevoegd 27 maart 2024, 16.33 uur)

(1) Kamer: “Sta op tegen Jodenhaat!”’, NOS, 27 maart 2024, https://nos.nl/artikel/2514263-kamer-sta-op-tegen-jodenhaat

(2) Luuk Glaap, ‘Beelden belagers Lenny Kuhr duiken op: “U moet zich schamen”’, https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4440585/beelden-belagers-lenny-kuhr-duiken-op-u-moet-zich-schamen

(3) Nee, dat officiële communisme-aan-de-macht had niets met het communisme als gelijkheidprincipe te maken, en anticommunist in de zin van ‘tegen het bewind’ betekent ook niet automatisch dat je dus tegen dat gelijkheidsprincipe was/bent. Ik ben zowel (anarcho-)communist, in de zin dat ik er voor ben dat alles van ons allemaal samen is, als ook anticommunist, in de zin dat ik de door Communistische partijen geregeerde dictaturen verfoei en verwerp.

Maar daar gaat het hier nu eventjes niet om. Het gaat er om dat je een bevolkingsgroep niet op een lijn hoort te zetten met de ideologie die in zo’n bevolkingsgroep domineert en/of de regering van het land waar die bevolkingsgroep (deels) woont, inspireert.

Peter Storm