Kolentrein geblokkeerd. Belachelijke Gezag getrotseerd.

dinsdag 20 december 2022

Jazeker, toch nog een persoonlijk verslagje van de actie waar ik afgelopen vrijdag, 16 december 2022, aan deelnam: een blokkade van een kolentrein in het westelijke havengebied bij Amsterdam. Een van de twee van zulke blokkade-acties op die dag! Het was een goede dag voor Kappen met Kolen, van waaruit deze blokkades op touw waren gezet. De dag gaf me grote voldoening, ik heb een klein beetje bij kunnen dragen aan een opvallend effectief soort actie. Het smaakt naar veel meer.

Het was vroeg opstaan: even over half zeven zat ik in de trein vanuit Tilburg. Anderhalf uur reizen, op Amsterdam Sloterdijk en in de bus richting Ruigoord al mede-actievoerders treffen, daarmee veranderde de gebruikelijke spanning over mogelijke vervoerscomplicaties in anticipatie richting de actie zelf, zo komt de stemming er wel in. Qua actie: wat en hoe? Dat was nog even afwachten. Dat deden we in een lokaal in het alternatieve dorp Ruigoord waar gaandeweg het aantal actievoerders groeide. Enkele actievoerders hielden bij toerbeurt in de gaten of er bij het spoor waar we de kolentrein hoopten te blokkeren al activiteiten – lege wagons, volle wagons, een loc ervoor… – te zien waren. Intussen maakten mensen kennis, dronken we koffie en wachtten we af. Dat ging zo een paar uur door.

Het werd eventjes spannend: zou er sowieso wel een trein rijden op het traject? Zo nee, nog geen drama: er is een andere spoorbaan, war ook kolentreinen af en aan rijden, het terrein waar op 10 november 2022 een eerdere Kappen-met-Kolie-actie plaatsvond, de eerste blokkade in dit kader waar ik aan deelnam. Andere actievoerders waren naar die andere spoorbaan onderweg. Maar het leek er even op alsof daar ook weinig ging gebeuren. Dat zag er wat frustrerend uit: er was een flink aantal actievoerders, meer dan twintig, en als er dan niets te blokkeren valt…

Vrij opeens kregen we van beide trajecten in de gaten dat er wat te doen viel? Het groepje vbij het andere traject had iets te doen. Wij ook: eerst was er bericht van wagons met kolen. Later was er bericht dat er een loc voor zou staan intussen. Op pad dus! Eerst over de spekgladde straatjes van Ruigoord zelf. Grote glij-pret voor een handjevol jonge actievoerders, voor mij als ouwe knar toch maar voorzichtig aan in de minder gladde berm. Want om de actie nu met ene gebroken arm te beginnen, moah, toch maar niet. Verder langs de grote weg, stukje met de bus, halte verder uitstappen… en ja hoor! Langs de weg op het spoor stonden tientallen wagons – gevuld met kolen die boven de rand zichtbaar was. Ja, ook een locomotief. En daarvoor zat al een actievoerder!

Politie was er ook al, en wij nu ook. Rond de vijftien mensen, verspreid over het traject, namen nu op het spoor plaats. Onze blokkade was een feit! De trein kon er niet door. Maar wilde de trein er wel heel graag door? Dat was niet meteen duidelijk. Aanvankelijk gebeurde er vrij weinig. We zaten in het winterzonnetje, in de kou die precies door dat zonnetje best meeviel. Thermo-kleding aangeschaft de dag ervoor, plus een prachtige ijsmuts, vind ik zelf. Ik zat uitstekend. En ik had de indruk dat dat voor anderen ook gold, ieder op de eigen manier.

We zaten vrij ver uiteen, en dat was de bedoeling. Het actieconcept is dat van een estafetteblokkade, eigenlijk een reeks eenpersoonsblokkades een iemand zit voor de trein, wordt verwijderd, trein rijdt stukje, volgende gaat zitten procedure herhaalt zich, tot de actievoerders op zijn en de trein – flink vertraagd – verder kan. Hoe meer actievoerders, hoe meer blokkades en hoe meer vertraging. Maar zo ging het dus niet. We waren gelijktijdig gaan zitten, niet de een na de ander. Maar ik verwachtte dat de blokkade een voor een opgepakt zou worden: degene die het dichtst voor de trein het eerst, en daarna de volgende, oftewel ik. Maar ook dat gebeurde niet. Eerst gebeurde er eigenlijk… niks.

We waren rond kwart voor een in de middag gaan zitten, maar toen zat er dus al iemand wat langer. Een agent en ven na twee uur kwam informeren of het nog vol te houden was. Uitstekend, antwoordde ik tamelijk ijzig. Ik hou niet van agentengezelligheid. En verder? Een actievoerder had van de politie begrepen dat het best eens zou kunnen dat ze ons gewoon zouden laten zitten, dat die trein geen urgentie genoeg had om ons perse te willen verwijderen. Dat leek er op dat ze de kou het werk wilden laten doen, om er een uitputtingsslag van te maken en ons met het bijbehorende discomfort te ontmoedigen. Ik moet toegeven dat ik dit een onprettig vooruitzicht vond, Hoe lang blijf je dan zitten? En weinig dingen zijn een grotere demoralisatie dan een actie die verloopt doordat de een na het ander het niet meer volhoudt – met legitieme, niet-verwijtbare reden! – en vertrekt. Dan liever een bruusk einde-door-arrestaties! Dan weet je tenminste ook zeker dat je ze echt hebt dwarsgezeten.

Terwijl ik zo een beetje me zorgen zat te maken, kwam er opeens beweging. Eventjes voor half drie kwam een politiebusje langs het spoor dichterbij gereden, waaruit een stem klonk: of we ons wilden verwijderen van het spoor, or else. De vordering, en meteen de tweede en derde er achter aan. Daarna een agent die langs het spoor liep en mij – en de anderen ongetwijfeld ook – aansprak om te checken of we de vordering hadden begrepen. Ik had het uitstekend begrepen en dacht dat de arrestaties nu zouden beginnen. Maar nee hoor. Vier agenten zaten onderling te kleppen bij het spoor en hielden de boel een beetje in de gaten. Verder zaten we gewoon op onze posities. Zo verstreek weer drie kwartier.

Ruimschoots kwart over drie: ‘Hier spreekt de politie. Deze demonstratie is ontbonden’. Nou, dat weten we dan weer, nietwaar? Maar intussen waren er inderdaad meer agenten en politievoertuigen gearriveerd, en het Belachelijke Gezag begon met de arrestaties. Niet, zoals ik verwacht had, eerst de paar mensen die dicht bij de trein zaten, maar juist eerst de grotere groep een eind verderop. Zo was ik niet een van de eersten, maar juist van de laatsten, die in een politiebusje gestopt werd. En pas toen iedereen van het spoor was, aangehouden of opzij gestapt, begon de trein te rijden, vlak langs de plek waar het politiebusje waar ik samen met anderen in zat. Ik ontplofte een beetje, begon op de ramen van het busje te meppen en riep ‘Stop that train!’. Anderen kalmeerden me. Bij de boosheid zat echter ook voldoening, en die voldoening bepaalde deze dag voor mij.

Ja, die verdomde kolentrein reed. Maar dat kon pas nu, pas nu wij van het spoor waren gehaald – een spoor dat we dus vanaf het middaguur hadden geblokkeerd, met urenlange vertraging voor die trein-vol-destructie als gevolg. Dat noem ik resultaat! Via digitale communicatie hadden we ook begrepen dat op het andere traject ook een kolentrein was geblokkeerd, door ons andere groepje. Daar had de politie de blokkade al wel gebroken. Maar toch: we hadden dus twee kolentreinen, twee treinen vol klimaatrampzalige kolen, uren tegen weten te houden, het bedrijf f dat die treinen laat rijden op kosten gejaagd, leverancier en klant vertraging bezorgd en de politie handenvol werk (???) bezorgd. Ik noem zoiets een succesvolle actie.

Na ontvoering volgde opsluiting, geheel volgens verwachting overigens.. Ik werd samen met twee anderen naar politiebureau Houtmankade gebracht. Fouilleren, spullen in beslag nemen, en vervolgens in een wachthok met glazen wand zodat je de gang kunt zien, en verder maximaal drie bij drie hooguit, houten bank en verder niks behalve een knopje waarop je kunt drukken als je iets nodig hebt, toiletbezoek bijvoorbeeld. Die Michelinsterren kan dit staatshotel op deze manier natuurlijk helemaal vergeten.

Gelukkig duurde deze opsluiting niet heel erg lang. Er volgde nog een verhoor waarin ik weer goed geoefend heb in het uitspreken van die twee woorden: Geen Commentaar. Afgezien van naam en zo geen verhoorvragen beantwoorden, het blijft belangrijk: het Belachelijke Gezag niets wijzer maken dan nodig, en ook niet per ongeluk iets zeggen waar andere aangehouden actievoerders schade van kunnen ondervinden. Rond half zeven kon ik gegaan. Buiten wachtten mede-actievoerders, waaronder de twee die gelijk met mij waren binnengebracht daar, me op, en waren en chips en wat drinken. Nazorg, ook dat is solidariteit. Vervolgens naar de trein, naar huis, opgelucht dat het er op zat en reuze opgewekt vanwege het feit dat de actie zo mooi was gelukt.

Er komen meer van deze acties van Kappen met Kolen!(1) Hier is echt iets moois bezig. Wat ik er zo gaaf aan vindt? Het betreft hier niet zomaar protest. We zeggen met zo’n spoorblokkade niet alleen dat we die kolentreinen niet willen. Het is niet zomaar burgerlijke ongehoorzaamheid: we zeggen met onze blokkade niet enkel dat het ons allemaal zo hoog zit dat we bereid zijn een wet te overtreden en arrestatie te riskeren. Dit gaat verder. Dit is directe actie, daadwerkelijk verzet. We zeggen niet alleen nee, we doen ook nee. We maken niet alleen kenbaar dat we niet willen dat die klimaatrampzalige kolentransporten doorgaan. We stoppen ze daadwerkelijk, al is het maar tijdelijk.

Met meer deelnemers kunnen we ze langer stoppen! Met meer deelnemers kunnen we ze verder dwars zitten en op kosten jagen, en dan wordt het ook een steeds zwaardere klus voor het Belachelijke maar Geenszins Almachtige Gezag. Interessant vind ik ook dat het daadwerkelijke effect hier niet afhangt van media-aandacht. Of de NOS het nu meldt of niet, die spoortreinen zijn echt vertraagd, de hinder en de schade is echt toegebracht. Door ons samen. We zijn sterk!

Het is dus zaak dat we niet alleen doorgaan, maar ook met steeds meer deelnemers zijn. Als we met iets boven de twintig actievoerders al uren vertraging voor kolentreinen kunnen bereiken, wat wordt er dan niet mogelijk als we straks met veertig zijn, met zeventig, met honderd blokkade-bereide actievoerders? Aantallen helpen! Doe je ook eens mee? Op 7 januari is de eerstvolgende alweer…

Noot:

(1) Updates en info vanuit Kappen met Kolen vind je via: https://kappenmetkolen.squarespace.com/

Peter Storm