Tom Morello in Tilburg

woensdag 19 juni 2024

Deep Purple, maar dan met een goeie zangeres. Gevolgd door Woody Guthrie, uit de doden opgestaan, wel wat heser dan anders en voorzien van een rockband. En dat allemaal op een regenachtige dinsdagavond in Tilburg. Wat was er aan de hand?

Dit was er aan de hand. Een kameraad vertelde me laatst dat Tom Morello op 18 juni in Tilburg zou optreden. Tom Morello, bekend van Rage Against The Machine, maar ook van folkstyle liedjes solo, vaak onder de naam van Highwayman. Met name dat laatste is wel een beetje heel erg mijn ding. Of ik mee wilde? Ja, dat wilde ik wel. Dank, kameraad, voor het mee vragen, ik heb geen spijt! Zo gezegd, zo gedaan, en gisteravond was het zo ver.

Nu ga ik eigenlijk nooit naar concerten, behalve als ik er zelf eentje geef, al dan niet in piratenverband. Dat maakte het natuurlijk extra bijzonder: hoe gaat zoiets vandaag de dag? Ik heb dan ook niet alleen een mooie muziekavond gehad, maar ook nog eens mijn ogen uitgekeken. Dat begon al bij aankomst in 013. Ik zag bij de ingang een hele handvol security mensen. Was de noodtoestand afgekondigd of zo? Vervolgens er in: alles met smartphone en digitaal: kaartcontrole, betalen voor een kluisje. Modern times in action.

Dan naar binnen, ik was nooit eerder in die zaal geweest. Daar stonden al heel wat mensen, maar het was niet propvol, hetgeen prettig was. Staan dus, niet zitten, al kon dat wel, achterin op traptreden. Maar meer naar voren zie je natuurlijk meer. Wachten, om me heen kijken. Wart voor lui gaan er nou naar zoiets? Nou, vooral witte mannen, zo te zien. Wel wat vrouwen, maar niet veel. Nauwelijks mensen van kleur. En als je een stelletje zag dat zich als stelletje gedroeg, dan was het een hetero-stelletje. Wat twintigers, meer dertigers, veertigers en wat vijftigers, maar ik was zeker niet de enige die boven de zestig was. Mensen onder de twintig zag ik eigenlijk nauwelijks. Let wel: dit is slechts een indruk met het blote oog, ik weet dat niet iedereen die er op het eerste gezicht een vrouw of een man lijkt, dat ook werkelijk is. Maar wat ik op het eerste gezicht dus zag, was vooral een redelijk mainstream wittemannenpubliek. Geen macho-publiek overigens, van vervelend stoer gedrag heb ik niets gemerkt. De sfeer was goed en werd gaandeweg beter. Daar zorgden de muzikanten wel voor, maar mensen hadden duidelijk ook gewoon zin om er een leuke avond van te maken.

Opmerkelijk: alles begin tamelijk op tijd. Eerst een voorprogramma, een band met een hele mooie naam: The Last Internationale. Stevige hard rock, seventies style, het deed me dus aan Deep Purple denken. Zelfde stijl, zelfde soort songs, best goed. Goede muzikanten. Een effectieve drummer, een meedogenloze bassist, een gitarist die behalve virtuoos spelen en een Jimi Hendrix-kunstje doen ook nog een flinke afstanden aflegde door heen en weer te sprinten op het podium, iemand op de toetsen, en een zangeres die zich de longen uit het lijf zong, op een gegeven moment het podium verliet en vooraan tussen de mensen in stond te zingen. Minpuntje: ik kon er vrijwel geen woord van verstaan. Ik weet dus niet of linksradicale, ironisch-politieke associaties die ik bij de bandnaam heb, ook klopt bij de teksten. Maar ja, leftie Morello zal ze beslist niet voor niets hebben meegenomen op zijn tournee. Ik ga dat nog eens uitzoeken. Er was wel een Palestijnse vlag op een stuk van de geluidsinstallatie gedrapeerd. Goede zaak.

Na een half uur was het gedaan met deze voorpret. Er volgde een half uur pauze. Grote bedrijvigheid op dat podium, gitaren klaarzetten en dergelijke. En, weer vrijwel op de geplande tijd, toen dus Tom Morello! Ook met een band: een gitarist, een bassist, een drummer. En vooral ook hij zelf op gitaar. Dat hebben we geweten! De eerste nummers waren harde rock nummers, met rap invloeden en veel sologoitaarwerk van hem zelf. Dat gitaarspel van hem is opmerkelijk, hij krijgt echt de meest merkwaardige geluiden uit zijn instrument. Soms zong hij zelf, een soort spreekzang veelal, de vocale techniek die ook Bob Dylan hanteert. Soms zong een van zijn bandleden, vaak zongen bandleden refreinen mee. De hele boel werd trouwens ook nog kracht bij gezet met een heel effectieve, kleurrijke lichtshow. En hij had zich voorzien van een IWW-petje, vertelde mijn kameraad me. IWW: Industrial Workers of the World.(*) Jazeker, die bestaan nog.

Gelukkig deed hij ook een enkele van zijn akoestische folkstyle songs. Dat was koude rillingenwerk! Eentje deed hij alleen, anderen met efficiënte, niet opdringerige begeleiding. Liedjes die hij deed waarvan ik inmiddels de titels heb thuisgebracht, waren onder meer Black Spartacus Heart Attack Machine en het geweldige One Man Revolution. Ik kon Morello veel beter verstaan dan de zangeres van in het voorprogramma trouwens, maar helemaal goed ging het me nog niet af want tijdens het spelen van One Man Revolution dacht ik Walkman Revolution te horen. Mijn vergissing ontdekte ik pas tijdens het maken van het stukje dat je nu leest.

Morello maakte tussendoor grappen, had duidelijk plezier in wat hij aan het doen was. Hij haalde op ook de zangeres en sologitarist van The Last Internationale nog het podium op om een nummer mee te doen. En natuurlijk kwam er een oude bekende langs. Tegen het eind draaide hij de microfoon richting zaal en zei iets als: We’ re gonna do an old Dutch folksong. Gitaarrifs, overduidelijk overbekend bij een groot deel van het publiek. Even later stond zo’n beetje de hele zaal Killing In The name Of, de klassieker van Rage Against The Machine, te doen, mensen kennen het ding gewoon uit het hoofd, Morello hoefde alleen maar voor de muziek te zorgen. Vooraan in de zaal waren mensen aan het dansen, en zag ik daar een heuse moshpit los gaan?

Er kwam nog een toegift: het refrein van John Lennon’s Power to the People! Weer zowat iedereen meedoen, hier en daar vuist in de lucht. Deze crowd was okay. Deze crowd zou misschien nog iets meer okay zijn als ik sommige van deze mensen ook buiten zou tegen komen, op het soort acties waarbij het hart van Morello overduidelijk ligt. Maar wat niet is, kan natuurlijk nog komen.

Ja, en toen was het zomaar weer afgelopen. Weer langs de digitale toegangsvoorzieningen en langs de inmiddels iets minder prominente security, en naar huis. Maar wat een mooie avond! Al was ik wel wat vergeten: bij de merchandise een t-shirt aanschaffen met Nazi Lives Don’t Matter. Wie weet, een volgende keer…

(*) Industrial dus, niet International zoals ik eerst had getikt. Dank voor de correctie aan de kameraad die me had mee gevraagd naar t optreden (toegevoegd 20 juni 2024, 21.08 uur).

Peter Storm