Frankrijk, politiegeweld, opstand

woensdag 28 juni 2023

In Nanterre, een voorstad van Parijs in Frankrijk, vechten mensen tegen de politie. Nauwkeuriger gezegd: mensen vechten terug. Vuurwerk van de kant van die mensen, een bushokje kapot. Traangas en meer van de kant van de politie, en ook al 9 arrestaties. Aanleiding van de gevechten: een politieagent schoot een jongen van 17 jaar dood, ‘nadat hij weigerde te voldoen aan een bevel om te stoppen met zijn auto, zo zei de plaatselijke kantoor van het openbaar ministerie’.(1) De confrontaties begonnen dinsdag 27 juni 2023. Natuurlijk is er inmiddels een onderzoek aangekondigd, we kennen dat. Waar de brandweer traag is, probeert men de vlammen met zoete woorden te doven.

Gek he, dat mensen niet stoppen als de politie ze wil aanhouden bij verkeerscontrole? ‘Dit was het tweede fatale incident in zulke omstandigheden dit jaar, na een record van 13 doden wegens schieten door de politie bij verkeersstops’, aldus de Guardian. Dat mensen, vooral straatarme jonge mensen van kleur die toch al dagelijks last hebben van politie-intimidatie, proberen te maken dat ze wegkomen als ze weer een agent zien of horen, is een volstrekt zinnige reactie van die mensen. Dat heet ‘jezelf in veiligheid proberen te brengen’. Maar op die volstrekt zinnige reactie volgt te vaak vuurwapengeweld door agenten. Nu dus ook. En dat pikken mensen dus niet. Dat pikken mensen terecht niet.

Al uren lang zag ik in de loop van dinsdagavond berichten op Twitter van confrontaties. Een handjevol mensen gooit bijvoorbeeld een paar vuilniscontainer op straat en verstoort de dodelijke orde.(2) Wat later – het is dan al donker – verjagen kennelijk heel boze mensen politieagenten met vuurwerk.(3) Intussen heeft de opstandigheid zich uitgebreid: naast Nanterre worden Villeneuve la Garenne, Suresnes, Colombes, Gennevilliers en Asnières-sur-Seine genoemd als plekken waar het losgaat.(4) En nadat ik die plaatsnamen heb ingetikt, zie ik dat Bordeaux, in een heel ander deel van Frankrijk, ook melding wordt gemaakt van een stukje revolte.(5) Er rolt een balletje van wild protest door Frankrijk.

Dit kan zeer wel grotere vormen aannemen ook, want de haat tegen de politie zit diep, is wijd verbreid en heeft zeer gegronde redenen. Frankrijk is de afgelopen maanden ook het land geweest met omvangrijk straatprotest en harde confrontaties met de politie. Maandenlang waren er stakingen en demonstraties tegen de aantasting van pensioenrechten die president Macron slechts door de ge gangbare parlementaire procedures opzij te schuiven wist door te drukken. Demonstranten kregen daar grof politiegeweld te verduren, en beantwoordden dat ook door letterlijk terug te vechten.

Ook milieuactivisten waren doelwit van politierepressie, zoals in tijdens een grote actie in Sainte-Soline, waar in maart 2023 duizenden mensen actie voerden. De politie schoot Serge, een van die duizenden, een coma in met een granaat. Wekenlang hing zijn leven aan een zijden draad. Gelukkig is hij weer bij bewustzijn. Getuige de verklaring die hij naar buiten gebracht, is zijn strijdlust door het staatsgeweld niet gebroken.(6). De staat doet meer dan demonstranten slaan en beschieten.Intussen heeft die staat ene procedure gestart om Le Soulèvement de la Terre, een klimaatactiegroepdie stevig actie voert en ook deelnam aan de actie in Saint-Soline, te verbieden wegens ‘risico’s voor de openbare veiligheid’ (7).

Tegen deze achtergrond, in dit klimaat van confrontatie schiet de Franse politie dus weer eens iemand dood. Het is bepaald geen wonder dat de reactie, nu kennelijk in de ene na de andere plaats, kwaad, opstandig en fel is. En de opstandelingen hebben in hun woede en hun felheid dus groot gelijk. Dat ze de politie maar effectief en zo hardhandig als nodig van de Franse straten weten te jagen.

Noten:

(1) ‘Tensions mount in Paris after boy, 17, fatally shot by police officer’, The Guardian, 27 juni 2023, https://www.theguardian.com/world/2023/jun/27/police-officer-investigated-boy-shot-dead-paris-nanterre

(2) Twitter, GhostofDurrutti, 27 juni 2023, https://twitter.com/AlertesInfos/status/1673820201001922561

(3) Twitter, GhostofDurruti, 28 juni 2023, https://twitter.com/AlertesInfos/status/1673820201001922561

(4) Twitter, Anonyme Citoyen, 28 juni 2023, https://twitter.com/AlertesInfos/status/1673820201001922561

(5) Twitter, Alertesinfo, 28 juni 2023, https://twitter.com/AlertesInfos/status/1673820201001922561

(6) CrimethInc., ‘ “We’re Not Martyrs” – A Message from serge, Whoe Survived Attempted Murder at the Hands of the French Police’, crimethinc.com, 21 juni 2023, https://nl.crimethinc.com/2023/06/21/we-are-not-martyrs-a-message-from-serge-who-survived-attempted-murder-at-the-hands-of-french-police

(7) Angelique Chrisafis, ‘France to shut down climate protest group citing public safety risks’, The Guardian, 20 januari 2023, https://www.theguardian.com/world/2023/jun/20/france-to-shut-down-climate-protest-group-citing-public-safety-risks

Peter Storm