Klimaatstrijd onder vuur: tijd voor solidariteit! Deel 1.

zaterdag 8 juli 2023

1. Rechtszaak tegen acht klimaatstrijders: komen!

Op 19 juli staan acht mensen voor de rechter in Den Haag. Alle acht zijn in januari opgepakt omdat ze opriepen tot deelname aan de blokkade die Extinction Rebellion (XR) voor 28 januari 2023 had aangekondigd. Zeven van de acht gedaagden zijn activisten van XR. De achtste is Joke Kaviaar, anarchist. Ook zij riep met volle kracht tot de blokkade – en er op volgende A12-blokkades op, vooral ook om er aan bij te dragen dat de pogingen van het OM om klimaatactivisten de mond te snoeren en blokkades te blokkeren, tot mislukking gedoemd zijn. De blokkades horen tegen de verdrukking in juist te groeien!

De pogingen om ze te onderdrukken – met deze arrestaties wegens ‘opruiing’, en met de massa-arrestaties van 28 januari, 111 maart en 28 mei, en met de inzet van waterkanonnen op die laatste twee data – leiden er tot nu toe vooral toe dat zowel de aandacht als de deelname en ondersteuning van de blokkades verder groeit. Dat is een goede zaak. Niet omdat deze blokkades adequaat zijn als klimaatactie, want dat zijn ze niet. Ze zijn ruimschoots aan de voorzichtige en indirecte kant. Wel omdat ze bijdragen aan de hoognodige druk om tot daadwerkelijke klimaatrechtvaardigheid te komen. Daarom – en om de pogingen tot repressie een dikke middelvinger te geven – zal ik op 9 september, wanneer de volgende blokkade is aangekondigd, ook deelnemen en hoop ik dat jij dat ook doet. Ja, Openbaar Ministerie, dit is wederom een oproep van hoogst opruiende strekking. Naar de A12 in Den Haag allemaal op 9 september!

Intussen is er dus die rechtszaak! Daar staat wat op het spel. Worden de acht mensen veroordeeld wegens het oproepen tot een enigszins disruptieve demonstratie in blokkadevorm? Dan staat verdergaande repressie tegen dit soort blokkades ons te wachten. Dan zet de staat in Nederland een stap in de repressieve richting waarin Groot-Brittannië – waar mild-disruptieve klimnaatactivisten soms maandenlang in de cel worden gestopt,(1) en waar steeds scherpere wetgeving tegen demonstraties wordt doorgevoerd (2) – , Duitsland – waar mensen van klimaatactiegroep Letzte Generation politie-invallen te verduren hebben gehad (3) – en Frankrijk – waar klimaatactiegroep Les Soulèvement de la Terre van staatswege verboden wordt (4) – zich al veel verder hebben bewogen. Worden de acht niet veroordeeld, dan is dat een zeer welkome tegenslag voor de repressieve staat. Dan hebben we als klimaatactivisten wat tijd en speelruimte om ons verzet verder uit de bouwen en aan te scherpen. Dan kunnen we met wat minder angst onder wat minder dreiging vrolijk verder gaan met blokkeren en oproepen tot blokkeren. Dat zullen we sowieso wel doen, maar met een veroordeling van de acht zijn de risico’s van disruptief actievoeren en het mensen daartoe opstoken wel een stuk groter. De uitkomst van de rechtszaak doet er dus toe voor de strijd tegen klimaatontwrichting.

Op die uitkomst hebben we als actievoerders niet rechtstreeks invloed. De juridische vraag wordt: weet de verdediging de rechtbank ervan te overtuigen dat een blokkade weliswaar nogal eens strafbare feiten oplevert maar valt onder het demonstratierecht waarvan erkenning als grondrecht zwaarder hoort te wegen dan wat mogelijke verkeersovertredingen? Of slaagt het Openbaar Ministerie er in om de blokkade af te schilderen als zo ontwrichtend en gevaarlijk dat zelfs het oproepen eraan door de rechtbank als een strafbaar en strafwaardig feit hoort te worden behandeld? Natuurlijk hoop ik het eerste, maar bevredigend zou zelfs dat nog niet zijn. Ik laat me immers als anarchist niet door de ‘overheid’ – de staat, ons aller vijand – vertellen hoe wij wel en geen actie tegen diezelfde staat mogen voeren.

De enige bevredigende uitspraak zou zijn als de rechtbank zou zeggen: ‘deze mensen proberen onze planeet te redden en daartoe overheid en bevolking van de urgentie te doordringen die de klimaatcrisis heeft. Deze mensen hebben daarin zo overweldigend het recht aan hun zijde dat wij als rechtbank het vertikken om ons zelfs maar over de stukjes door het Openbaar Ministerie beweerde strafbaarheid gaan buigen waar politie en Officier van Justitie zo over mekkeren. Deze acht mensen brengen niemand in gevaar. Het is het beleid waar ze tegen protesteren dat ons allemaal in levensgevaar brengt. Wij ontslaan u met plezier en overtuiging van rechtsvervolging. U kunt gaan, en we wensen u veel succes de volgende keer op de A12’. Of woorden van die strekking. Vrijspraak doet nog geen recht. Maar vrijspraak, en daarmee voorrang voor het demonstratierecht, is natuurlijk wel veruit te verkiezen boven veroordeling wegens precies de soort opstokerij, het enthousiaste aanmoedigingen, het doen en verspreiden van oproepen om ook disruptief in actie te komen, die we zo hard nodig hebben. De uitslag van de rechtszaak van 19 juli doet er dus toe.

Aan het juridische getouwtrek zelf kunnen de meesten van ons niet bijdragen. Des te belangrijker wordt wat we wel kunnen doen. Openbaar Ministerie, Rechtbank – en ook politie en justitie in het algemeen, plus de Haagse burgemeester Van Zanen en al die anderen die blokkades en disruptie – dienen te voelen dat er veel mensen zijn die de strafvervolging van de acht klimaatactivisten afwijzen. Het hoort dus te gonzen van oproepen in die zin. Pleidooien voor vrijspraak zijn aardig. Pleidooien voor ontslag van rechtsvervolging zijn beter. Maar echt goed zijn publieke uitspraken tegen de strafzaak zelf als zijnde inherent repressief en daarmee verwerpelijk. Echt goed zijn ook oproepen in allerlei toonaarden en vanuit allerlei hoeken om ook op 9 september – en de dagen erna! – weer de A12 te blokkeren. Weg met de strafvervolging van klimaatactivisten! Leve de klimaatblokkades!

Dat soort oproepen horen we maximaal kracht bij te zetten met onze fysieke aanwezigheid op en rond de rechtszaak zelf op 19 juli. Als je enigszins in de gelegenheid bent die dag: zorg dus dat je er bij bent! Het zal hopelijk een boost zijn voor het moreel van onze acht mede-activisten als ze merken dat het mensen kan schelen, als ze voelen dat mensen – bekenden maar ook totaal onbekenden – de moeite nemen om hun steun aan hen te betuigen. Zo’n rechtszaak is een stress-toestand en een uitputtingsslag. Een steuntje in de rug voor wie dat moet doorstaan is dan ook helemaal niet verkeerd.

En de rechtbank dient zich te realiseren dat uitspraken ten nadele van de acht klimaatstrijders door veel mensen bepaald niet gaan worden gewaardeerd. Het Openbaar Ministerie dient te zien dat haar pogingen om acht mensen veroordeeld te krijgen, de weerstand tegen repressie niet breken maar juist aanwakkeren. Autoriteiten dienen zich te realiseren dat ze meer actie, meer disruptie en blokkades – en hopelijk nog veel verdergaande, directe acties – over zich afroepen. Actie, omdat het sowieso nodig is. Maar ook actie als antwoord op de repressie, de strafvervolging en de dreiging met veroordeling.

Rechters, officieren van justitie, politiemensen, burgemeesters en aanpalende gezagsdragers en machtsbehagers dienen te weten: wij blijven terugkomen. Op de A12 in Den Haag op 9 september, op 10 september, op 11 september, op 12 september… Bij Tata Steel. Bij Schiphol. Op de stoep van de ING. Zittend voor kolentreinen in het Amsterdamse westelijk havengebied. Waar dan ook waar we het fossiele kapitaal maar voor de voeten kunnen lopen en de verwoesting van onze planeet en het leven er op maar in de weg kunnen zitten.

De staat dient zich te realiseren dat aan haar repressie een prijskaartje hangt, dat die heilige ‘openbare orde’ alleen maar meer uitgedaagd en ondermijnd zal worden, als antwoord op de repressie en uit noodzaak voor het klimaat. Ook onze aanwezigheid op 19 juli brengt deze boodschap: Jullie repressie prikkelt ons tot extra protest en extra verzet. Misschien dat zo onze strijdlustige aanwezigheid de rechtbank een beetje ontmoedigt, haar neiging om een repressief vonnis uit te spreken afremt. Maar sowieso laten we zien: wij laten ons niet ontmoedigen. We komen terug. Jullie, ongeachte autoriteiten, gaan nog spijt krijgen dat jullie deze acht mensen – en die duizenden die inmiddels op A12 zijn weggesleept en/of natgespoten – zelfs maar een klein haartje hebben gekrenkt.

(Dit is deel 1 van een drieluik)

Noten:

(1) Damien Gayle & Sandra Laville, ‘“An absolute tragedy”: Insulate Britain activists on anguish of court trials’, The Guardian, 24 februari 2023, https://www.theguardian.com/uk-news/2023/feb/24/insulate-britain-activists-trauma-climate-court-trials

(2) ‘UK police powers expanded to crack down on “scandalous mayhem”’, Aljazeera, 2 juli 2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/7/2/uk-police-powers-expanded-to-crack-down-on-scandalous-mayhem

(3) Olivia Rosane, ‘ “Shooting the Messenger”: German Police Target Climate Group Last Generation in Natiopnwide Raid’, Common Dreams, 24 mei 2023, https://www.commondreams.org/news/german-police-raid-last-generation

(4) Harry Westerink, ‘Steun de actiebeweging Les Soulèvement de la Terre die is verboden door de Franse regering!’, Doorbraak, 29 juni 2023, https://www.doorbraak.eu/steun-de-actiebeweging-les-soulevements-de-la-terre-die-is-verboden-door-de-franse-regering/

Oproep:

Komt allen:

Naar de rechtszaak: 19 juli 2023, 9 uur ‘s ochtends, Gerechtshof Den Haag, Prins Clauslaan, Den Haag

Naar de blokkade: 9 september om 12 uur, en de dagen erna, zolang het nodig is: A12, Den Haag. Doel: Stop Fossiele Subsidies! Zie https://a12blokkade.nl/

Peter Storm