Verwerpelijk agrarisch protest – maar politie blijft vijand

woensdag 27 juli 2022

1.

Zo, het is weer nodig om het over ‘de boeren’ te hebben. Ik heb net al een oproep van politie aan de agrarische actievoerders om het netjes te houden parodiërend bewerkt,(1) waarbij ik boeren heb vervangen door georganiseerde misdaad, brandstichting door liquidaties, etcetera. Lachen natuurlijk, maar ook riskant: mensen kunnen die parodie lezen als impliciete oproep aan de politie om nu eens harder tegen die tractorlui op te gaan treden. Nee dus, dat is niet de bedoeling. Deze boeren zijn fout. De politie is dat echter ook.

De bedoeling van mijn parodietje was gewoon de politie even verregaand belachelijk te maken en gehakt te maken van hun pretenties dat ze wetten handhaven en criminaliteit bestrijden. Dat doen ze als het ze uit komt, en dus nooit consequent, want heel vaak komt het ze niet uit. Zoals nu met die boeren. Deze selectiviteit in handhaving is geen weeffout, maar systeem. De politie verdedigt een kapitalistische ondernemersorde. Logisch dat ze ondernemers met fluwelen handschoenen aanpakt maar krakers hun panden uit timmert en woondemonstranten aftuigt. Precies zo verdedigt de politie de rechtsorde, hun rechtse orde.

2.
Maar ik zou het over die boeren hebben! Terecht zijn heel veel mensen razend op wat die actievoerende tractorlui vandaag, 27 juli 2022, flikken op en langs snelwegen., met troep op de weg en brand in de bermen. Maar uit die woede komt niet alleen verstandige taal voor maar ook veel onverstandigs. Eerst: waarom is de woede terecht? Waarom verdienen de huidige boerenacties scherpe afwijzing?

Niet omdat ze onwettig zijn. Van de wet ben ik totaal niet onder de indruk. Vliegtuigen laten opstijgen en landen op Schiphol is volstrekt legaal. Maar elke vlucht is een zware aanslag op het klimaat, en daarmee levensbedreigend. Kraken daarentegen is in strijd met de wet, maar tegelijk een volstrekt terechte activiteit waar mensen geen woning kunnen vinden en betalen terwijl er alom lege en voor huisvesting geschikte panden staan. Noodzakelijke acties zijn soms illegaal. Destructieve levensbedreigende activiteiten zijn soms legaal. Revolutie is hoogst onwettig. Revolutie is ook hoognodig. De wet kan dus niet het criterium zijn voor wat we okay vinden en wat niet.

Waarom verdienen de agrarische acties dan wel krachtig nee? Ook niet omdat omdat ze het verkeer lamleggen. Sociale strijd legt wel vaker het verkeer lam, en soms zelfs een zo groot mogelijk deel van het openbare leven. Vandaag zijn in Groot-Brittannië opnieuw spoorwegwerkers in staking,(2) om een behoorlijk loonstijging te winnen tegen de huidige prijsstijgingen in. Zo’n staking is vervelend voor reizigers, het legt het treinverkeer stilwaar veel mensen gebruik van maken.

Is dat een reden om tegen die staking te zijn? Wat mij betreft niet: de eis is rechtmatig, en de druk die wordt uitgeoefend door het werk neer te leggen en het spoorverkeer te ontwrichten, wordt logischerwijs daar uitgeoefend waar spoorwegarbeiders hun baan hebben. Zo voelen mensen meteen waarom hun werk er toe doet, en waarom spoorwegarbeiders maar beter fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden horen te krijgen. Dat boeren wegblokkades houden en daarmee lange files veroorzaken is op zichzelf vervelend, maar niet automatisch verwerpelijk. Het hangt wel af van welke vorm die wegblokkades aannemen. Het hangt vooral ook af van het doel achter de wegblokkades.

Vandaag echter ging het niet om zomaar wegblokkades en files. Het ging om het opwerpen van blokkades, niet door stilstaande tractoren maar door balen stro en mest en dergelijke. In minstens een geval lagen die verdekt niet goed zichtbaar opgesteld onder een viaduct. Dat is vragen om ongelukken. Het soort wegblokkades dat de agrarische actievoerders vandaag gebruiken is gevaarlijk voor weggebruikers. Vandaag vond al een ongeluk bij zo’n blokkade plaats, gelukkig zonder dat iemand wat is overkomen.(3) Het is bij zoiets een kwestie van tijd voordat het dramatisch misgaat. Willekeurige voorbijgangers in levensgevaar brengen is volslagen verkeerd, verwerpelijk, verachtelijk.

Verder staken actievoerende agrariërs balen stro en dergelijke in de berm in de fik. In een kurkdroge zomer is dat bloedlink. ‘Het is gort- en gortdroog. Een strobaal in de berm kan zo tot meer brand leiden’, waarschuwt Rijkswaterstaat.(4) We hebben geluk gehad dat er langs deze weg nog geen grotere bosbranden zijn uitgebroken. Er is voor dit natuurvijandige actiemiddel op deze manier en deze plek geen enkel excuus. Er valt geen begrip voor op te brengen. Kom aan de bomen, en je komt aan iedereen. Verkeerd, verwerpelijk, verachtelijk.

Dat geldt natuurlijk ook voor het uitstorten van asbesthoudend afval. Zo breng je de gezondheid van mensen in gevaar. Feitelijk zeggen de agrarische actievoerders die dit geflikt hebben: iedereen kan letterlijk de kanker krijgen als wij onze zin niet krijgen. Mensen moedwillig aan een ernstige ziekte blootstellen is misdadig. Wederom: verkeerd, verwerpelijk, verachtelijk. En dat geldt ook voor het bedreigen van aannemers die door Rijkswaterstaat is gevraagd om de blokkade-rotzooi die de agrarische activisten hebben achter gelaten.(5)

3.

En dan heb ik het nog alleen maar over de actiemiddelen van deze boeren! Maar het gaat hier om veel meer dan om acties die een beetje te ver gaan. Het doel van deze agrarische protesten zelf is fout en verdient geen steun. Het gaat om het beleid waarmee het kabinet tot forse stikstofreductie wil komen. Stikstofhoudende veerbindingen brengen de natuur, de biodiversiteit grote schade toe. Voor de uitstoot van die verbinding, met name van ammoniak, is de agrarische sector in hoge mate verantwoordelijk. Die uitstoot moet drastisch terug om te redden wat er van de natuur te redden valt.

Je kunt twisten over de zin van specifieke maatregelen. Je kunt twisten over de stikstofkaart waar het kabinet intussen mee is gekomen: klopt die wel helemaal? Maar daar gaat het agrarische protest niet om. Het gaat de gangmakers achter dat protest er om dat het hele stikstofbeleid van tafel moet. De actievoerders eisen geen overleg. Ze zoeken geen betere oplossing van het stikstofprobleem. Ze ontkennen het probleem, of ze schuiven het eenzijdig door naar andere bedrijfstakken.

Wat ze feitelijk eisen is het recht om te vervuilen naar eigen inzicht. Wat ze feitelijk willen is de totale ondernemersvrijheid – van henzelf maar vooral van hun geldschieters van de Rabobank en van hun leveranciers. Deze vrijheid – om te ondernemen zoals ze willen om te vervuilen naar believen – verdient in zichzelf geen enkele erkenning of waardering. Niemand heeft het recht om de natuur te slopen en het milieu verder de vernieling in te helpen via de uitstoot van stinkende rotzooi, enkel en alleen omdat het vrije ondernemerschap, de rentabiliteit de afbetaling van schulden aan de banken of welke kapitalistische logica dan ook dit vereist.

Ook als de agrarische actievoerders alleen maar petities, optochten door de binnenstad en misschien een sit-in voor het provinciehuis zouden houden ook als ze met hun acties op zichzelf geen mensen en natuur in gevaar zouden brengen, dan nog zou ik deze agrarische protesten niet steunen. Het doel ervan is gewoon verkeerd, het staat haaks op het redden van natuur, milieu en daarmee ook onszelf en elkaar. Over specifieke maatregelen om snel de stikstofuitstoot terug te dringen kun je een redelijke discussie hebben. Over financiële compensatie ook. Maar deze boeren horen niet hun zin te krijgen waar het gaat om minder of tragere stikstofreductie. Die gaat al veel te lang veel te traag.

Weg met deze agrarische acties dus! Niet omdat ze onwettig of ontwrichtend zijn. Wel omdat ze mensen en natuur in gevaar brengen en vooral omdat ze een reactionair destructief en asociaal doel dienen: de ondernemersvrijheid tot elke prijs. In mijn politieparodietje vergelijk ik de acties van deze agrariërs met georganiseerde criminaliteit, en dat is niet helemaal voor niets. Zoals drugscriminelen hun lucratieve activiteit de handel in cocaïne en dergelijke met de grofste middelen verdedigen tegen concurrenten en soms tegen de staat, zo verdedigen agrarische ondernemers hun bedrijfsactiviteit – het opsluiten en de dood in jagen van dieren soms na ze eerst jarenlang vanwege de melk leeg te trekken – ook met allerlei kwaadaardige methoden.

4.

Dat ik tegen deze acties en tegen de belangen erachter ben, mag dus duidelijk zijn. Maar laten we niet uit verontwaardiging over deze agrariërs mee gaan met allerlei repressieve gedachten en oproepen. Ja, de politie meet met twee maten. Het is goed om daar op te wijzen. Maar wil je echt dat de politie tegen deze ondernemers zo grof gaat optreden als ze standaard tegen krakers en klimaatactivisten en woondemonstanten optreedt? Ik niet! Daarmee geven we de politie immers een krediet en een ruimte die levensgevaarlijk is, just voor iedereen die tegen onrecht en verwoesting strijdt. Na het hardhandig opruimen van een boerenblokkade zal de politie zich alleen maar extra gesterkt en gelegitimeerd voelen als ze mensen van Extinction Rebellion op straat zien zitten. Die kunnen ze dan aanvallen, zonder zelfs nog kwetsbaar te zijn voor de kritiek dat de politie met twee maten meet.

Politiegeweld, tegen welk doelwit dan ook, schept precedenten die keer op keer juist tegen ons gebruikt worden. Vandaag doet de politie eventjes iets tegen lui wiens acties en doelen we terecht verfoeien. Morgen staat diezelfde politie weer tegenover ons. Als we ze vandaag hebben toegejuicht omdat ze tegen verfoeilijke lieden optraden, dan hebben we ze daarmee ook aangemoedigd tegen onszelf. Juichen voor de ene vijand omdat ze een keer een andere vijand aanpakt, is en blijft juichen voor de vijand. Ik doe dat niet, en ik hoop dat jij dat ook niet doet. Staatsrepressie en politiegeweld zijn inherent verwerpelijk, oproepen daartoe verdienen geen steun maar juist keer en keer krachtige tegenspraak.

De agrarische actievoerders zijn fout en gevaarlijk bezig. De politie is daar tegenover geen goed antwoord. Wat dan wel? Er zit weinig anders op dan: zelf en samen in actie komen. Agrarische acties met luide afkeuring begroeten zodat ieder idee dat ze namens ‘het volk’ spreken , dat ‘ de mensen’ zo graag ‘onze boeren’ steunen, zo min mogelijk ruimte en geloofwaardigheid krijgt. Het huidige slag ‘boeren’protesten verdient het om actief te worden uitgejouwd en actief gedwarsboomd.

Hier ligt een rol voor natuurverdedigers maar ook voor antifascisten – want natuurlijk dezelfde mensen kunnen zijn! – want de verbanden tussen de agrarische acties en extreem-rechtse politici en regelrecht neonazisme, worden steeds weer zichtbaar. En zoals bij andere vormen van fascisten geldt, zo geldt het ook bij deze reactionaire acties: op de staat en haar politie kunnen we als antifascist en als natuurbeschermer maar beter niet rekenen. Het is aan ons zelf om te doen wat we kunnen om het rechtse agrarische protest te bestrijden en te verslaan.

Noten:

1 Peter Storm, ‘Politie roept georganiseerde misdaad om met liquidaties te stoppen’, 27 juli 2022, https://peterstormt.nl/2022/07/27/politie-roept-georganiseerde-misdaad-op-met-liquidaties-te-stoppen/

2 ‘UK Workers stage nationwi9de train strike as inflation worsens’, Aljazeera, 27 juli 2022,
https://www.aljazeera.com/news/2022/7/27/uk-railway-workers-stage-nationwide-strike-as-inflation-worsens

3 ‘Boeren dumpen afval, mest en hooi op snelwegen, ministerie veroordeelt acties’, NOS, 27 juli 2022, https://nos.nl/artikel/2438464-boeren-dumpen-afval-mest-en-hooi-op-snelwegen-ministerie-veroordeelt-acties

4 ‘Auto rijdt op hooibaal op A32, Rijkswaerstaat noemt actiesopwegen gevaarlijk’, Nu.nl, 27 juli 2022, https://www.nu.nl/binnenland/6214531/auto-rijdt-op-hooibaal-bij-a32-rijkswaterstaat-noemt-acties-op-wegen-gevaarlijk.html

5 ‘ “Opruimen is landverraad”: bedrijven die boerenblokkades weghalen worden geintimideerd’, NOS, 27 juli 2022, https://nos.nl/artikel/2438543-opruimen-is-landverraad-bedrijven-die-boerenblokkades-weghalen-worden-geintimideerd

Peter Storm