Genocidale Democraat versus fascistische Republikein

donderdag 4 juli 2024

De Verenigde Staten dreigt wederom in handen te vallen van Donald Trump. Daarmee dreigt de VS een fascistisch regime – niet enkel wat fascisten in een regering maar een fascistisch regime, met alles er op en eraan. Het is nog niet zover. Het kan nog steeds dat het niet zo ver komt. Maar de voortekenen zijn helemaal niet gunstig. Het Democratische alternatief trouwens evenmin.

De politieke crisis in de VS heeft juist de afgelopen weken een nieuwe scherpte bereikt. Enkele ontwikkelingen van de afgelopen dagen laten dat zien. Er is ontreddering bij de Democratische Partij en het Democratische presidentschap van Joe Biden. Er is de steeds steviger positie van Republikeins presidentskandidaat Trump. Natuurlijk speelt die ontreddering bij de Democraten hert Republikeinse kamp in de kaart. Intussen wordt ook steedas duidelijker wat Trump gaat doen, hoe en ook met wie.

Biden op weg naar de uitgang

Eerst de Democratische misère. Ik doel vooral op dat verkiezingsdebat van Biden en Trump en de discussie over Bidens kandidatuur die vervolgens op gang kwam. Biden kwam in het TV-debat over als iemand die amper greep had op wat hij wilde zeggen. Soms mompelde hij onverstaanbaar. Soms viel hij helemaal stil, niet in staat de woorden te vinden die hij zocht, of erger. Lichtere versies van dit onvermogen waren al eerder voorgekomen, de vraag of Biden nog wel bij machte is effectief campagne te voeren en de VS te besturen is niet nieuw. Maar zo dramatisch als deze keer was het nog niet.

Vrijwel direct brak er dan ook discussie uit onder allerlei Democraten: zou Biden zich niet beter kunnen terugtrekken als kandidaat? Werd het niet hoog tijd voor vervanging, om nog enige kans te maken tegen Trump? We zijn intussen een week verder, en de lijst van Democratische kopstukken en bevriende media die op zo’n vervanging aandringen is indrukwekkend. Op 3 juli maakte de Boston Globe via een redactioneel commentaar duidelijk dat ook die krant Biden als kandidaat niet meer steunde.(1) De New York Times had dat al op 28 juni gedaan.(2) Dat zulke media-ondernemingen, klassiek Democratische steunpilaren, zich tegen Biden keren maakt zijn positie tamelijk onmogelijk.

Intussen wil Biden er niet aan. Hij verklaart zijn zwakke optreden uit een verkoudheid, en uit moeheid wegens een jetlag. Dat zou dan een opmerkelijk vertraagde jetlag zijn. Nu.nl: ‘Van zijn laatste trip keerde Biden terug op 15 juni. Het debat was op 27 juni, dus bijna twee weken later’. Commentator Frans Verhagen vervolgens: ‘Het zijn allemaal flauwe excuses. Als je vermoeid raakt van verre reizen, kun je niet als president functioneren’.(3) Dat laatste is op zich niet waar: iedereen wordt van verre reizen moe. Maar als de moeheid zo erg is dat je na twee weken nog steeds niet uit je woorden komt, wordt het een beetje lastig, ja. Dus ja, deze jetlag is verzonnen (of ingebeeld, waar hij wellicht niets aan kan doen, maar dan is ook dat een veeg teken). Het voor iedereen zichtbare onvermogen van Biden is een feit. Net als het verdampen van heel veel van de steun die hij een een week eerder nog had. Ik zal niet verbaasd zijn als Biden binnen een paar dagen bekend maakt dat hij het inderdaad voor gezien houdt.

Dat is geen groot verlies op zichzelf. De man biedt met zijn beleid geen toekomst, maar vooral halfslachtigheid en repressie binnenslands, en grootschalige destructie buiten de grenzen. De meest opvallende export waar Biden vol overtuiging zijn steun aan blijft geven, is immers die van wapens aan Israël dat daarmee genocide kan blijven plegen in Gaza. Het is best heel erg wrang dat je als president voor herverkiezing kunt op gaan als je de moord op intussen minstens rond de 38.000 Palestijnen in 9 maanden tijd mogelijk hebt helpen maken, maar dat je positie onmogelijk wordt als je bij het toelichten van je beleid niet meer uit je woorden komt. Maar dat is de politieke situatie: presidentieel onvermogen stort de regerende partij, en daarmee de VS-politiek, in een leiderschapscrisis. Natuurlijk is Trump lachende derde, al is het gelukkig niet zeker dat hij het laatste blijft lachen.

Trump op weg naar de macht

Ja, en dan dus de positie van Donald Trump. Je zou zeggen dat een veroordeling voor een rechtbank dodelijk zou zijn voor diens campagne om nogmaals president te worden. Nee hoor. Hij ligt in peilingen iets voor op Biden, zijn eigen supporters zitten er sowieso niet mee. En hij krijgt enorme wind mee van een uitspraak van het Hooggerechtshof: met zes voor en drie tegen besloot dat hoogste gerechtshof dat een president immuniteit heeft – en dus niet strafrechtelijk vervolgd kan worden – voor daden die hij vanuit zijn presidentiële functie heeft gepleegd. Alleen voor zijn handelen als privépersoon is hij aansprakelijk, maar niet voor zijn handelen als staatshoofd.

Daarmee is de kans op succesvolle verdere strafvervolging wegens bijvoorbeeld het saboteren van de machtsoverdracht in, van hem naar Biden in januari 2021, medeplichtigheid aan de opstand van 6 januari 2021 en dergelijke, een stuk kleiner geworden. Nu moet sowieso eerst bepaald worden of hij misdaden als privépersoon of als president pleegde, wat minstens uitstel betekent, mogelijk tot na de verkiezingen. En eenmaal president zal heel weinig hem weerhouden om strafzaken tegen hem buiten werking te stellen. De uitspraak van het Hooggerechtshof betekent bovendien dat Trump in een tweede ambtstermijn feitelijk en openlijk boven de wet staat. Precies wat je als fascistisch dictator nodig hebt. De uitspraak maakt dus zowel de kans op een tweede Trump-termijn als op een openlijk fascistische invulling daarvan groter.

Over die invulling weten we intussen aardig wat. ‘Onder de stappen die Trump (…) snel wil zetten nadat hij het ambt aanvaardt na een mogelijke overwinning in november zijn, volgens Axios, het opzetten van ‘enorme kampen’ om ‘miljoenen mensen mensen te deporteren’, stappen om ‘mogelijk tienduizenden ambtenaren te ontslaan’ en ze te vervangen door ‘van te voren doorgelichte loyalisten’, het centraliseren van ‘ de macht over het departement van Justitie’, die de voormalige president herhaaldelijk gedreigd heeft die tegen zijn politieke tegenstanders te gebruiken’. Het genoemde Axios is trouwens een progressief-liberale website. Er nog meer: ‘Trump heeft ook beloofd om milieuwregels uit te kleden (…) en klimaat-slopende boorprojecten er doorheen te rammen, stappen die gesteund worden door de machtige gas- en olie-industrie die helpt zijn campagne te financieren.’(4)

Kortom: Trump wil concentratiekampen, deportaties, een grote zuivering van het ambtenarenapparaat en een beleid waar het fossiele kapitaal van smult. En die greep van Trump op Justitie is natuurlijk ook heel handig om rechtszaken tegen zowel president Trump de nek om te draaien. Hij grijpt die macht ten slotte niet voor niets.

Er is circuleert ook al een idee voor het geval mensen degen zulke dingen bezwaar zouden maken: repressie. Dat blijkt uit woorden van de chef van de Heritage Foundation, een zekere Kevin Roberts.(5) Dat is een hele rechtse man, zoals die Heritage Foundation een hele rechtse denktank is. Die denktank heeft onder de titel Project 2025 een soort kant-en-klaar beleidspakket gemaakt dat Trump zo kan uit gaan voeren als hij wil. In dat document is bijvoorbeeld het genoemde voornemen te vinden om het ambtenarenapparaat te zuiveren. Roberts spreek van een ‘nieuwe Amerikaanse Revolutie’. Heel geruststellend voegde hij eraan toe dat die ‘onbloedig zal zijn – als links dat toestaat.’ Iets anders gezegd: als ‘links’ – iedereen ietsje links van Trump, zo mag je aannemen – dwars ligt, wordt de afrekening wellicht wat minder ‘onbloedig’. Die nieuwe ‘Amerikaanse revolutie’ van Trump en Roberts ziet er nu al uit als een agressieve repressieve machtsgreep. Ze kunnen maar beter nooit in de positie komen om er zelfs maar een begin mee te maken.

En dus?

Wie gaat daar een stokje voor steken? Niet Biden, ook niet als hij kans ziet om tegen verwachtingen in toch presidentskandidaat te blijven, en zelfs niet als hij zijn mentale scherpte hervindt en zijn debat-performance van vorige week de vergetelheid in weet te duwen. Het probleem van Biden is niet primair zijn performance, maar zijn beleid. Dat is precies genoeg om rechts, en daarachter big business, ernstig te irriteren. Maar het is veel te weinig om linkse mensen het soort enthousiasme te ontlokken waardoor ze warm lopen voor Bidens herverkiezing.

Af en toe een streep door olie- en/of gasprojecten: ergernis bij het fossiele kapitaal. Maar niet de noodzakelijke stopzetting van elke nieuwe investering van de fossiele industrie: teleurstelling onder klimaatactivisten, voor zover die nog naar de gevestigde politiek kijken voor oplossingen. Op andere beleidsterreinen hetzelfde. Immigratie bijvoorbeeld, waar hij te soft is naar Republikeinse zin maar totaal tekortschiet in de ogen van mensen die zijn beleid terecht hardvochtig en repressief vinden. Biden deporteert migranten met minder evident enthousiasme dan Trump dat deed en gaat doen als hij de kans krijgt. Maar ook onder Biden vinden omvangrijke deportaties plaats, met de bijbehorende hardvochtigheid.

Kortom: Biden ergert rechts, Biden stelt links teleur, Biden maakt weinig mensen echt enthousiast. En wat voor Biden geldt, dat geldt voor de hele hoofdstroom van de Democratische partij die het over het beleid feitelijk eens is. Tegenover een arrogant rechts vol agressief zelfvertrouwen, staat een halfslachtig midden, te links om rechts gerust te stellen, veel te rechts om enthousiasme te wekken tegen de rechtse tegenstander. Dat maakt Biden – maar ook een eventuele vervanger als Biden er uit stapt – bepaald weinig kansrijk. Wel zal het de Democratische kansen een beetje helpen als een vervanger tenminste fatsoenlijk kan zeggen en in alle toonaarden kan herhalen en toelichten: Mijnheer Trump, u liegt. Mijnheer Trump, u belazert de kluit. Mocht dat genoeg zijn voor de Democraten om te winnen, dan blijft de VS een Trump-fascisme nog even bespaard. Een inspirerend vooruitzicht is dat trouwens ook niet, en een enkel woordje is genoeg om dat te onderbouwen. Dat woordje is: Gaza.

Het steunen van de Israëlische genocide door Biden – en zo mag je vrezen, ook door een Democratische opvolger van Biden – is op zich al genoeg reden om hem en het Democratische kamp van elke support te beroven. Dat heel veel mensen uit woede over die genocide aangeven dat ze Biden geen steun geven, is niet meer dan terecht. Ook dat maakt de kansen voor een Democratische verkiezingsoverwinning kleiner.

Kiezen tussen een genocidale Democraat en een fascistische Republikein is trouwens niet het soort keus waar mensen zich toe moeten laten dwingen. Niet omdat het geen verschil uitmaakt, want dat doet het wel degelijk. Wel omdat, hoeveel verschil het ook uitmaakt, het om twee zeer grote kwaden gaat die geen van beide steun verdienen. Als er hoop is om Trumps fascisme maar ook Bidens genocide-support te blokkeren, dan ligt die niet in de stembus, maar op straat – en bijvoorbeeld op allerlei campussen waar we de afgelopen maanden zulke prachtige voorbeelden van protest en verzet tegen genocide hebben gezien.

Noten:

(1) Maya Yang, Gloria Oladipo, ‘Biden tells camopaign staff: “no one is pushing me out… I’m not leaving”; second Houde democrat urges him to quit race – lie’, The Guardian (liveblog), 3 juli 2024,https://www.theguardian.com/us-news/live/2024/jul/03/biden-debate-democrats-kamala-harris-election-updates , update van 21.24 CEST

(2) Robert Tait, ‘American media heavyweights tell president: it’s time to quit’, The Guardia, 29 juni 2024, https://www.theguardian.com/us-news/article/2024/jun/29/new-york-times-turns-against-joe-biden-in-walter-cronkite-moment

(3) ‘Week na dramatisch debatoptreden dreigt “onhoudbare situatie” voor Biden’, Nu.nl, 3 juli 2024, https://www.nu.nl/verkiezingen-vs/6319295/week-na-dramatisch-debatoptreden-dreigt-onhoudbare-situatie-voor-biden.html

(4) Jake Johnson, ‘ “Screaming the quiet part”: Trump Advisers Say he’s ready to Embrace King-Like Powers’, Common Dreams’, 2 juli 2024, https://www.commondreams.org/news/supreme-court-donald-trump-immunity

(5) Jake Johnson, ‘Project 2025 Architect Signals Bloodshed If Left Opposes Trump-Led “Revolution”’, 3 juli 2024, https://www.commondreams.org/news/trump-project-2025 . Voor meer over de Heritage Foundation, Kebvin Roberts en project 2025, zie: Rachel Leingang, ‘The force behind Project 2025: Kevin Roberts has the roadmap for a second Trump term’, The Guardian, 1 juli 2024, https://www.theguardian.com/us-news/ng-interactive/2024/jul/01/kevin-roberts-trump-heritage-foundation-project-2025

Peter Storm