Den Bosch: in actie tegenover de Forum-fascisten

woensdag 15 maart 2023

Gisteravond, 14 maart 2023, vond op het provinciehuis van Den Bosch het laatste lijsttrekkersdebat plaats ter ere van de verkiezingen van provinciale Staten en dus indirect ook de Eerste Kamer. Het Platform Stop fascisme/Stop Racisme greep die gelegenheid aan om een protest te laten horen tegen fascistische partijen, onder het motto dat dit platform in de aanloop naar die verkiezingen gebruikte: ‘Geef Haat Geen Stem’. Ik nam aan de actie deel en geef hieronder wat persoonlijke indrukken en observaties.

Grootse verwachtingen had ik niet, en vergeleken met mijn verwachtingen was de actie nog best goed. Ik verwachtte er te staan met iets van tien tot vijftien mensen en wat bordjes. Dan leuzen roepen en bordjes omhoog, in de hoop dat vooral aanwezige media er iets van meepikten. Verderop wat rechts tuig, en politie om de boel in de gaten te houden, in HUN gaten uiteraard. En dan weer naar huis. Zo’n dingetje dat even gedaan dient te worden, maar wat ook weer niet zoveel voorstelde. Dat viel dus erg mee, het stelde wel iets voor. Dat was maar goed ook, want er was nogal wat om tegenwicht aan te bieden.

Ik was met enkele kameraden per trein naar Den Bosch gekomen, waar we nog een paar anderen troffen ook. Met ons vieren vertrokken we dat provinciehuis dat helemaal niet vlakbij het station ligt. Busvervoer was niet berekenbaar wegens staking, en sowieso sprak het idee om me door een mogelijke stakingsbreker te laten vervoeren me helemaal niet aan. Lopen, dus, een zeer ruim dik half uur. Wel aardige sightseeing in de vallende schemering.

In het zicht van het provinciehuis, maar op ruime afstand, troffen we nog een handvol actievoerders, en pakten we bordjes en spandoek uit. We kozen positie aan de weg waarlangs verkeer van en naar dat provinciehuis kwam, in het licht. Politie meteen nerveus: ons was een ander vak toegewezen in het gesprek dat er tussen organisatie was geweest! Of we daar maar naar toe wilden gaan, anders kwamen er arrestaties. Ja maar, ja maar, die andere plek was min of meer in het donker, daar werden we niet gezien. Politie hield dreigend aan, een agent probeerde mij aan te spreken, ik reageerde er gewoon maar niet op. Even later verplaatsten we toch, maar door pal aan de weg te staan op de aangegeven plaats – en niet in het donker meer naar achter op het fietspad – hadden we toch zichtbaarheid voor voorbijrijdende auto’s.

Intussen was de groep actievoerders aangegroeid Ik denk dat we uiteindelijk er in totaal met pakweg dertig, vijfendertig mensen stonden. Een handvol mensen met de inmiddels overbekende vlaggen van Extinction Rebellion (XR) deed mee, dat vond ik een leuke verrassing. Er was ook een groepje jonge actievoerders met shirts van Communistische Jongerenbeweging, de jongerenclub van de ultra-orthodoxe partijcommunisten van de NCPN. Leuke enthousiaste mensen, beetje jammer van die hamer-en-sikkel… Maar ze riepen zich mooi de longen uit het antifascistische lijf, en daar ging het deze avond vooral om. Een van de organisatoren van de actie was dan weer van de trotskistische Internationale Socialisten, en had zich voorzien van bijbehorend bord en krant. De andere aanwezigen waren niet zichtbaar vanuit bepaalde groepen en organisaties. Anarchistische zichtbaarheid ontbrak een beetje, al was ik gelukkig niet de enige anarchist.

Ons protest was niet de enige demonstratie. Er waren groene boeren aanwezig in een groep, die stonden een eindje verderop. En er was dus ook een rechts protest: een groepje FVD-ers met hun vlaggen kwamen ons al snel een beetje jennen maar liepen door. De FVD verzamelde later schuin tegenover de weg, 15 meter naar rechts, met hun vlaggen en in forse aantallen ook. Even later was er getoeter, en kwam er een stoet tractoren en andere landbouwvoertuigen, die vervolgens voortdurend rondjes heeft gereden langs de FVD-verzamelplek en in het aangrenzende stadsdeel. Dat was een scary spektakel, net als die FVD-menigte zelf met hun vlaggen en hun luide muziek.

Intussen voerden we onze actie! Leuzen, eindeloos en luid riepen we leuzen. ‘Geen Haat Geen Stem!’ ‘1,2,3,4, we willen geen fascisten hier, 5,6,7,8, gooi die nazi’s in de gracht!’, ‘Toen niet, Nu niet, Nooit meer fascisme!’, ‘FVD, weg ermee, PVV, weg ermee, BBB, weg ermee, ja 21, nee nee nee!’ En ook: “Samen Zijn We Antifascisten! In het ritme waarop antifascisten veelal ‘Chiamo Tutti Antifascisti’ roepen, wat in het Italiaans hetzelfde betekent. Goed om dat ook te roepen in een taal die meer mensen in Nederland verstaan. Ook ‘A-Anti-Anticapitalista!’ ontbrak niet.

En we zongen: ‘Say it loud, say it clear , refugees are welcome here!!’ en – met dank aan XR – ‘Hey ho, take me by the hand, strong in solidarity we stand, fight for climate justice, fight for climate justice’. Tenslotte de klimaatleus, die impliciet wel degelijk een antifascistische leus is ook: ‘What do we want?’ ‘Climate justice!’ ‘When do we want it?’ ‘Now!’, ‘Are we gonna fight for it?’ ‘Yes!’ ‘Are we gonna get it?” ‘Yes!’ “Make some noise!’ En dat deden we. De clou is natuurlijk dat climate justice: klimaatrechtvaardigheid, niet zomaar ‘goed klimaatbeleid’ of zo., maar klimaatrechtvaardigheid. Dat staat haaks op de wereld van ongelijkheid en klimaatdestructie waar het FVD voor staat. We hebben zeker een uur, misschien langer, onze longen uit het lijf geroepen en gezongen, ik had het zelf tijden niet meer met zo’n inzet en zo’n furie gedaan, het doet iets met je, als je vrij letterlijk tegenover de fascisten staat.

Diem fascisten waren er dus in griezelig groot aantal. Als ze op het idee waren gekomen om als groep on ze kant op te komen dan hadden we een groot probleem gehad, Onze veertig mensen hadden daar tegenover weinig slagkracht gehad, het was ook niet het soort groep dat zich op confrontatie had voorbereid. Politie was er wel, ik zag drie politiewagens, er verscheen ook een keer een busje. Twee keer kwam er een provocerend rechts type onze kant op. Een keer om beeldmateriaal te maken. Ik zag iets te laat – aan diens zelfvoldane grijns, aan zijn outfit wen aan het feit dat een demonstrant hem met een bord het zicht poogde te belemmeren – dat dit dus geen persfotograaf was maar een halve of hele fascist op informatiejacht. Een tijdje later kwam er een kerel met een BBB-shirt vlak voor ons staan provoceren, dat kwam hem op een snerend en door wijzende vingers ondersteund ‘jij bent ons boertje niet, jij bent ons boertje niet!’ te staan.

Beide rechtse lui werden naderhand door agenten toegesproken. Die hadden duidelijk geen zin in problemen. Ik denk echter dat, als de fascisten in groepsverband echt grote problemen met onze antiracistische groep hadden gezocht, de politie dat niet had weten te voorkomen, als ze dat al hadden gewild. We stonden er betrekkelijk kwetsbaar, en vrijwel onbeschermd. Dit is iets om over na te denken bij volgende acties. Laten we er maar niet van uitgaan de politie ons ‘hoort te beschermen’ en het dus ook wel echt wel zal proberen. Veel agenten staan qua mentaliteit en opvatting veel dichter bij de fascisten dan bij ons. Het apparaat als geheel is er niet voor onze bescherming, maar ter bewaking van een orde waar racisme een inherent deel van uit maakt. Reken op politiebescherming is rekenen op onze andere vijand – weet je wel, het apparaat dat waterkanonnen loslaat op klimaatdemonstranten – tegen die ene fascistische vijand waartegen we deze avond demonstreerden. Als we fysieke verdediging tegen fascisten nodig hebben, dan dient dat zelfverdediging te zijn.

Onderdeel van de actie was ook een speech, waarin de extreem opgevoerde aanvallen in de VS en ook elders, op trans mensen met felheid en klem onder de aandacht werden gebracht. Met als kernpunt: dat is wat het FVD ook in Nederland promoot! Goed dat de aanvallen op queer- en tarans personen nadrukkelijk naar voren te halen, want juist zij lopen extreem gevaar, en dat wordt ook te linkerzijde lang niet altijd met voldoende nadruk gezegd. De speech werd voorafgegaan door iemand die een strijdlustig antifascistisch gedicht voordroeg. Gelukkig was er geen langdurig programma met sprekers verder, al had ik een tweede speech met iets meer over de situatie in Nederland niet verkeerd gevonden.

Na gedicht en speech was het tijd om af te sluiten. Terwijl de tractoren nog toeterend en intimiderend rondjes reden, vertrokken we, in groepsverband, voor onze veiligheid.
Ook dit verslag loopt l bijna ten einde. Maar niet zonder een enkele samenvattende observaties.

1 We hebben ons punt gemaakt, vooral voor wie langs kwam op weg naar het provinciehuis. Ook de fascisten is niet ontgaan dat we bezwaar maakten tegen hun vergif en hun aanwezigheid zelf. Mooi zo. Media-aandacht was er weinig, media als NOS en Nu.nl noemden wel de aanwezigheid van antiracistische actievoerders, maar o zonder er verder op in te gaan. Het is goed dat we er stonden, al was het maar voor onze eigen solidaire spirit. Als aandachttrekker voor een stevig antifascistisch geluid naar bredere groepen mensen toe was de actie geen enorm succes. Dat is iets voor antifascisten om verder over na te denken: hoe doen we dit volgende keren effectiever?

2 Onze veiligheid heeft de hele avond gevaar gelopen. Een serieuze fascistische poging om ons iets aan te doen zou door de politie niet of te laat zijn gestuit. Onze eigen groep zou daar, met de ruim dertig mensen die er waren, en die zich geenszins op collectieve zelfverdediging hadden ingesteld, serieuze narigheid van hebben opgelopen. Dan heb ik het nog niet eens over het horrorscenario: wat als de tractortoeteraars… Het is het waard om risico’s te nemen. Maar veiligheid is wel iets dat onze antifascistische aandacht vergt. En die veiligheid dient van antifascisten zelf te komen, niet van de politie.

Roepen om politiebescherming, klagen dat die inadequaat is, wijze op de twee maten die de politie vaak hanteert jegens linkse en antiracistische demonstranten enerzijds, extreem-rechts tuig anderzijds…. het zijn begrijpelijke reacties, vooral voor wie nog de illusie gelooft dat de politie er ‘eigenlijk’ is ‘voor ons allemaal’. Maar we ontkomen niet aan de conclusie. Who keeps us safe? We keep us safe! Op andere bescherming valt niet te rekenen. Antifascistische zelfverdediging hoort op onze politieke agenda te komen, om volgende en hoognodige antiracistische activiteiten verder te helpen verstevigen.

Peter Storm