Moshpit! Piratenpret en meer

woensdag 28 september 2022

Het was een giftige, akelige zomer, die van 2022. De vreselijke hitte die de klimaatramp er nog eens extra in hamerde. Het nieuws uit de VS waar de vrijheid om abortus te plegen steeds verder de nek om wordt gedraaid. Oorlog in Oekraïne. Stijgingen van de energieprijzen die koude rillingen over onze ruggen joegen al ruim voordat de kilte en de hoge rekeningen daadwerkelijk toesloegen. Het was een nare zomer, ook meer persoonlijk, om redenen die er hier even niet toe doen. Maar de naarste tijd was ingebed tussen twee pieken, en werd ook nu en dan door kleinere piekjes onderbroken: het was toerseizoen, voor Your Local Pirates (YLP), en heel af en toe ook voor ondergetekende solo. Het is tijd voor een terugblik.

Ons toerseizoen had een aanleiding: YLP bracht eind april haar tweede CD uit: ‘Take No Orders’. Dat wilden we graag onderstrepen met een reeks van optredens. Af en toe werden we ook gevraagd om acties en bijeenkomsten te ondersteunen met onze muziek. Ik ben eens eventjes gaan tellen. Vanaf het eerste CD-optreden, in Nijmegen op 30 april, tot en met voorlopig ons laatste optreden, bij een filmavond in OCCI in Amsterdam, hebben we drieëntwintig optredens gedaan: eentje in april, dertien in mei, drie in juli, twee in augustus en nog eens vier in september.(1) Het aantal bezoekers liep sterk uiteen: in Den Haag op 14 mei bleven we rond of onder de tien steken. Bij OCCI echter, 22 september, waren er minstens 90 mensen bij. Twintig, vijfentwintig mensen waren heel gangbaar. In totaal moeten meerdere honderden mensen ons hebben gezien.

Waren het louter hoogtepunten, onze optredens? Nee, natuurlijk niet. En dat is maar goed ook want anders zouden de hoogtepunten niet meer opvallen. Bovendien: als dingen standaard alleen maar geweldig gaan. Als het alleen maar geweldig gaat, dan wordt dat te vanzelfsprekend, en dat is ook niet goed, dan zouden we aan scherpte en inzet verliezen. Dus ja, mindere optredens hadden we ook. Den Haag, met die schrale opkomst, was een tegenvaller, ook omdat de mensen die er waren, veelal niet op ons af waren gekomen maar voor het eten dat daar die avond werd geserveerd. We hebben ons best gedaan, maar heel erg leuk was het niet.

Overigens betekent een kleine groep helemaal niet dat een optreden perse minder wordt: in Nijmegen, op 22 juli, bij een voorbereidingsavond voor het No Border Camp, was er ook een vrij lage opkomst, pakweg twaalf of zo. Maar de avond was uiterst sfeervol, in een park bij de ondergaande zon, en heel aandachtige lieve mensen. Een liefhebber van onze muziek speelde prachtig mee op saxofoon! Dat was een belevenis, net als de Mexicaanse muziek die aan ons optreden vooraf ging.

Een van de leuke dingen van zo’n toer is dat je op allerlei plekken komt van de radicale, alternatieve, anarchistische scene. In Utrecht belandden we op een bebost terrein aan de rand van de stad, een soort alternatieve leefgemeenschap. In Groningen waren we op 6 mei in het, helaas inmiddels alweer ontruimde Kraaiennest, een kraakbolwerk dat de vergelijking met panden als De Klinker in Nijmegen en ACU in Utrecht met gemak kon doorstaan. Op 9 september deden we die stad weer aan, om te spelen in een park waar een woonstrijdkamp werd gehouden. We bezochten een Between the Seeds festival in Nijmegen (de show van 30 april), een Food Autonomy Festival in Utrecht – met het publiek op een grashelling in het avondlicht, sfeertje! –, een verjaardagsconferentie van de pacifistische organisatiee War Resisters International, meerdere woon-/anti-gentrifiatie-/huurdersdemonstraties, het No Border Camp in Rotterdam, het Vrije Bondscongres in Appelscha, en meer… Het is goed en mooi en eervol dat we op dit soort plekken de strijd en de bewegingen met onze muziek wat kracht bij mogen en kunnen zetten.

Hoogtepunten? Ik noem er een paar. Op 5 mei, in een kraakpand in Amstrdam-West. Twintig, dertig mensen, veelal jong. Deuren naar de straat open. Af en toe een voorbijganger die een tijdje bleef staan. Luisteraars zaten min of meer in een kring, blije gezichten. Wij spelen. Zetten we ‘Wat Niet Mag, Kan Nog Steeds’’ in, ons steeds befaamder kraakliedje, pakt iemand achter de bar een grote koevoet en houdt die triomfantelijk in de lucht. Flink wat mensen staan op en beginnen te springen en te dansen. Moshpit!

Op 27 augustus, bij het Vrije Bondscongres – niet op het podium in het gebouw van de kampeerplaats, maar even buiten de camping, in het bos! Lichtjes aangebracht, veertig mensen zittend tussen de bom,en e tegen een helling, en spelen maar! Pure magie. Soortgelijke beleefden we eveneens op het Woonstrijdkamp in Groningen dat ik al noemde. Dertig, veertig mensen – en weer een moshpit! Deze keer tijdens Laat Ze Zelf Vertrekken Ik had geen idee dat daar ook punk vibes in zaten, maar zo leer je nog eens wat op je eenenzestigste levensjaar. Een moshpit werd ook geprobeerd op het No Border Camp, tijdens Onze Buiken. Maar dat werd hilarisch ontregeld, want in dat lied wisselt het ritme opeens van marstempo naar wals, haha. Verwarring alom. Nijmegen, 22 september, met onze saxofoon spelende kameraad, sprong er ook uit voor mij. Ik noem hier bepaald niet alles wat me positief raakte, want dat is onbegonnen werk.

ER was, ua optredens nog meer te beleven dan alleen de YLP-toer: ik was een enkele keer ook solo actief. Op Een Mei in Tilburg bijvoorbeeld, waar we vanuit Vrije Bond Tilburg een kleine manifestatie hadden opgezet. Daar speelde ik onder meer De Staak, een door mijn medepiraat Joke Kaviaar vertaald lied van Luis Llach. Dat heeft een meezingbaar refrein, zoals ik uitprobeerde door dat uit te printen en uit te delen met de vraag of mensen het wilden meezingen. En ja hoor, dat werkte! Sindsdien doen we dat lied, inclusief meezingrefrein, op veel YLP-optredens ook, tegen het einde van onze shows. In Tilburg stond ik dus alleen, want medepiraat Jok ssspeelde en zong die middag op een Een Mei-actie in Utrecht.

Op 18 juni, op het festivalletje dat aansloot op de Demonstratie voor Anarchie in Amsterdam-Noord, trad ik ook solo op met een handvol liedjes. Daar had ik vooral ook plezier door met een stokoud punknummer aan te komen zetten, Something Better Change van The Stranglers, dat ik lekker met mijn akoestische gitaartje deed. Die gitaar bespeel ik trouwens sinds hetzelfde jaar dat die Stranglers dat liedje rond deden gaan, namelijk sinds 1977.

En op 24 september mocht ik met een reeks liedjes bijdragen aan een avond in Leiden over de in 1927 in de VS na een politiek proces ter dood gebrachte anarchisten Sacco en Vanzetti. Ik speelde drie liedjes die Woody Guthrie over deze kameraden heeft gemaakt, een lied van Pete Seeger op basis van een brief die Sacco kort voor zijn executie aan zijn zoon schreef, plus nog twee andere liederen die ik toepasselijk vond. Een slotliedje, dat ik op het laatste moment toevoegde, mislukte grandioos: ik was opeens de tekst kwijt. Les voor mij: ook bij dingen die ik uit het hoofd denk te kennen, de tekst in de buurt houden. Oeps. Nou ja. Wat me wel lukte, werd overduidelijk gewaardeerd.

En nu verder? Er komt voor YLP een rustiger periode aan, waarover binnenkort meer. Maar in Heerenveen kun je ons op 9 oktober nog zien!(2) Zelf ga ik ook meer broodnodige rust nemen, want een uitputtingsslag is het allemaal wel geweest, en die die burn-out – of wat het ook precies is – waar ik al sinds november 2021 mee van doen heb, zeurt door. Maar ik ben ook nieuwe dingen aan het uitbroeden. Ik hoop vooral ook weer meer solo-dingen te gaan ondernemen de komende lange maanden. Je ziet/hoort/leest van me, ga daar maar van uit. Ik roep het nog maar eens tegen mezelf: speluh!

Noten:

1 De meeste toerdata en – plekken vind je terug in de Agenda op de YLP-website, https://yourlocalpirates.noblogs.org/agenda-2/

2 Zie https://ferdinanddomelanieuwenhuis.nl/domeladag-2022-roger-jacobs-over-municipalisme/

Peter Storm