Brandwaarschuwing

zaterdag 3 juli 2021

De wereld – onze planeet, de plaats en voorwaarde voor ons voortbestaan – vliegt in brand. Beter gezegd: wordt in de fik gestoken. We weten waardoor. We weten door wie. Het is hoog tijd om de destructieve activiteiten van deze daders stop te zetten, en de daders zelf van het vermogen te beroven om met hun wereldwijde vernietigingscampagne door te gaan

De wereld vliegt in brand: in British Columbia, in het westen van Canada. Daar woedde een hittegolf, zo extreem dat op drie opeenvolgende dagen het warmterecord werd gebroken tot de temperatuur 49,9 graden bedroeg. Vervolgens braken en branden uit, die rookwolken genereerden die tot onweerswolken uitgroeiden waarvan de bliksemflitsen weer branden opwekten. Er is zelfs al een woord voor dit type wolken: pyrocumulonimbus. Het woord ‘culumonimbus’ is bij weerkundigen gangbaar. ‘Cumulo’ duidt op de karakteristieke bollingen van een stapelwolk. ‘Nimbus’ duidt er op dat de stapelwolk regen brengt. Het zijn van die grote spectaculaire stapelwolken met een kuif of waaier bovenin. Er staat nu ‘pyro-’ voor, vanwege de oorsprong van deze wolk. Vuur. Brand. Een bosbrandbuienwolk.

En branden deed het. Het idyllische plaatsje Lytton verdween in de vlammenzee. De hittegolf zelf had intussen al honderden mensen het leven gekost. Het was dan ook ‘ de meest extreme hittegolf ter wereld in de recente geschiedenis’, aldus Bob Henson, meteoroloog, en Jeff masters, onder meer deskundige met betrekking tot orkanen.(1)

De wereld vliegt in brand: in de Golf van Mexico. Daar bevond zich afgelopen dagen enige tijd midden op zee een vlammenzee. Dat kwam omdat er een gaspijpleiding onder water is gaan lekken. Dat gas ging van diep onder water naar boven, en heeft op een of andere manier vlam gevat. Dat het lek ontstond, zou wel eens met achterstallig onderhoud te maken kunnen hebben. Het betreft een faciliteit van de Mexicaanse staatsoliemaatschappij Pemex. Dat is ‘een van de energiebedrijven met de grootste schuldenlast ter wereld. Door een gebrek aan investeringen in moderne technologie daalt de olieproductie in Mexico al jaren gestaag.’(2) Ja, achterstallig onderhoud, dan krijg je vroeg of laat lekkage, en dan kan zoiets. Natuurlijk is beknibbelen op onderhoud nodig, als er winst moet worden gemaakt, door het bedrijf en door schuldeisers. Zo gaat dat, nietwaar?

Maar er is een dieper probleem dat de hittegolf in Canada verbindt met de vlammenzee in de Golf van Mexico. Het verband? De jacht op fossiele brandstoffen, bron van winst en aanjager van klimaatverandering. Het is de voortdurende uitstoot van broeikasgassen en de daardoor veroorzaakte wereldwijde temperatuurstijging die hittegolven in de hand werkt, frequenter doet worden en ook extremer. Wat veroorzaakt die uitstoot? De winning en het gebruik van fossiele energiebronnen en grondstoffen: olie, gas, bruinkool en steenkool. En bij die winning – zo goedkoop mogelijk, en veiligheid kost geld – kunnen ongelukken gebeuren waardoor de zee in brand vliegt.

Er zijn meer oorzaken van klimaatverandering, maar veel daarvan zijn secundair. Methaan bijvoorbeeld, een heel snel werkend broeikasgas. Dat komt op grote schaal vrij nu de permafrost – de bevroren bodem in bijvoorbeeld Siberië – ontdooit: het bevroren moeras hield het methaan als het ware vast, maar de dooi doet dat methaan vrijkomen. Maar waar wordt die dooi door veroorzaakt? Door de opwarming die al gaande is, vanwege… die fossiele energiebronnen en grondstoffen. Het op olie, gas en kolen gebouwde kapitalisme is gangmaker van de klimaatverandering. Er is een andere bron van methaan: veehouderij. Dat is geen secundaire oorzaak van klimaatverandering, maar een primaire, die als zodanig dient te worden aangepakt en van hun klandizie te worden ontdaan. Maar dat is geen reden om relativerend te doen over de absoluut belangrijke rol die fossiele grond- en brandstofwinning en bijbehorend gebruik speelt bij het in de fik steken van onze planeet.

De winning van de fossiele grondstoffen en energiebronnen is zelf een destructief proces dat zo goedkoop mogelijk moet om zo winstgevend mogelijk te blijven. Juist nu minder smerige energiebronnen – zon, wind – goedkoper worden, hebben bedrijven die ‘verdienen’ aan gas, olie en steenkool een extra motief om te beknibbelen op veiligheid: kosten drukken zodat ze de race met die nieuwe energiebronnen zo lang mogelijk kunnen volhouden. Die kostenbesparing ondermijnt de veiligheid. Zo krijg je dat niet alleen sparrenbossen in de fik vliegen, maar ook de zee een vlammenzee kan worden.

Dit dient natuurlijk ogenblikkelijk te stoppen. Zowel de winning van olie, kolen en gas, als het gebruik ervan als energiebron, brandstof voor vervoer, en industriële grondstof dient terstond te worden stopgezet. Bedrijven waarvan het verdienmodel draait om gas, olie, kolen zijn bedrijven die behandeld horen te worden als op winst beluste criminelen. Als mafiabazen. Politici die hun beleid op zulke bedrijven afstemmen, dienen behandeld te worden als politici die zich voor het karretje van de mafia laten plaatsen, want dat zijn het in feite ook. Het systeem waarbinnen zowel deze kapitalistische ondernemingen als de bijbehorende politici functioneren, is een stelsel van georganiseerde criminaliteit. Systeem, bedrijven, politici: gezamenlijk zijn het grootschalige brandstichters. Ze verdienen de meest radicale, niets ontziende bestrijding van al die mensen die willen overleven en willen leven bovendien, in vrijheid en solidariteit, te midden van al dat andere leven dat door de moordmachine die kapitalisme heet worden bedreigd en platgewalst.

Onthou dat gerust als een politicus jou vraagt om respect voor de wet, de rechtsstaat en o ja, de democratie. Rookgordijnen zijn het, om de criminele kern van het systeem aan het zicht te onttrekken, en ons er via verkiezingen en dergelijke nog mee verantwoordelijk voor te maken ook. Wat we nodig hebben is geen participatie in dit moorddadige systeem, die misdaadsyndicaat waar wij onvrijwillig klant van zijn en via belastingen nog aan meebetalen ook. Wat we nodig hebben is de destructie van dit destructieve systeem. In radicale kringen in Duitsland hanteerden mensen ooit de leus: Macht kaputt was euch kaputt macht. Maakt kapot wat jou kapot maakt. Dat nu lijkt mij meer dan ooit een goed advies. En het heeft haast ook.

Noten:

1 Jake Johnson, ‘Scientists Call Northwest Heatwave the ‘Most Extreme in World Weather Records’, Common Dreams, 2 juli 2021, https://www.commondreams.org/news/2021/07/02/scientists-call-northwest-heatwave-most-extreme-world-weather-records

2 ‘Brand in het water door lekke gaspijpleiding in Golf van Mexico’, RTL Nieuws, 3 juli 2021, https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5239825/vuur-het-water-door-lekke-gaspijpleiding-golf-van-mexico

Peter Storm