Strijdkroniek, 22 februari 2021: Spanje!

maandag 22 februari 2021

Wegens tijdgebrek geen hele reeks landen die uitvoeriger de revue passeren. Spanje krijgt de volle aandacht! Maar eerst een paar korte opmerkingen vooraf over andere belangwekkende zaken.

Ik hoop binnenkort weer uitvoeriger aandacht te besteden aan de revolutie in Myanmar. Daar vindt vandaag een grote algemene staking tegen de militaire staatsgreep plaats. Er is ook weer protest gemeld aan die universiteit in Istanboel, Turkije waar studenten al sinds het begin van het jaar protesteren tegen de benoeming van een rector. In Soedan zijn betogingen geweest tegen de stijging van voedselprijzen. En in Gabon zijn drie dagen van protesten tegen een lockdown hardhandig door gewapende gezagsdragers beantwoord: twee doden. Allemaal belangrijk. Maar ik beperk me, wat iets auitvoeriger berichtgeving betreft, vandaag tot een stevige opstand die afgelopen week woedde in de Spaanse staat.

Vijf avonden achtereen protesteerden mensen met grote felheid in een reeks Spaanse, Catalaanse en Baskische steden tegen de arrestatie van Pablo Hasel, rapper en fel criticus van het Spaanse establishment. Op 16 februari viel de politie een universiteit in Lleida in Catalonië binnen waar Hasel zich had verscholen, en hield hem aan.(1) De Spaanse staat heeft hem veroordeeld wegens majesteitstsschennis en het steunen van ‘terroristische groepen’. Dat is een aanval op de vrijheid, en een manier waarop de heersers critici hardhandig de mond proberen te snoeren. Logisch en goed dat mensen daartegen de straat op gaan. Logisch ook dat ze tegenover de hardvochtigheid van de staat hun eigen handhandigheid zetten.

Wat heeft Hasel ‘misdreven’? Bij noemde de vroegere koning Juan Carlos een ‘mafiabaas’ en een ‘hoerenloper. Mafiabaas? Correct: de man is corrupt en niet voor niets uitgeweken naar Abi Dhabi om geene verantwoordelijkheid af te hoeven leggen. ‘Hoerenloper’? Ik zou het niet no hebben verwoord: alsof er iets mis is met sekswerkers. Maar dat zijn gedrag er feitelijk onjuist mee is beschreven, zou ik niet willen beweren.

En die steun aan terrorisme? Hasel heeft in zijn teksten opgenomen voor de ETA, de Baskische verzetsbeweging die jarenlang voor onafhankelijkheid tegen de Spaanse staat heeft gevochten., en ook voor de GRAPO, een marxistische gewapende strijdgroep. Voor Hasel maakte zijn statements deel uit van een verzetshouding tegenover de Spaans staat en haar heersers – een verzetshouding tegenover een establishment dat weliswaar formeel democratisch is, maar waarin de fascistische repressieve inslag meer dan 45 jaar na de dood van dictator Franco nog altijd onmiskenbaar is. Niemand hoort vervolgd te worden voor zo’n verzetshouding. Ook al kan natuurlijk geen anarchist of anderszins links-radicaal persoon verbaasd zijn over die vervolging: de staat ziet ons als vijand, en Hasel behoort als doordacht scherp staatsvijand bij ons. Natuurlijk pakken ze hem aan. Natuurlijk nemen solidaire en vrijheidslievende mensen het voor hem op en gaan ze de straat op, in een indrukwekkende reeks solidariteitsdemonstraties, gevechten met de politie en a hier en daar aanvallen op banken en dergelijke.

Hasel zelf gaf een voorbeeld van onverzettelijkheid. Hij probeerde zich aan arrestatie te onttrekken door naar zich in Lleida te verschansen. Hij bracht, kort voor zijn arrestatie, een verklaring uit waarin hij duidelijk maakte dat hij geen spijt had van zijn teksten. ‘De strijd in de praktijk brengen waar ik in mijn songs over spreek heeft me in de schijnwerpers gezet, naast het steunen van organisaties die de Staat bestrijden, solidair zijn met hun politieke gevangenen en bewustzijn verhogen door onrechtvaardigheden te hekelen en de daders luid en duidelijk te onthullen’, schreef hij. ‘Ik zal geen spijt betuigen om daarmee mijn straf te verminderen om uit de gevangenis te blijven, een gerechtvaardigd zaak dienen is een vorm van trots waar ik geen afstand van zal doen.’ (2) Inmiddels zit hij dus vast en gaan de demonstranten los.

Het begon op dinsdag 16 februari, met stevige confrontaties in Girona, Valencia en de Catalaanse hoofdstad Barcelona. ‘Alleen al in de Catalaanse hoofdstad waren enkele duizenden mensen de straat op gegaan.’ Zestien gewonde demonstranten, 17 gewonde politiemensen, aldus Nu.nl.(3) Woensdag 17 februari, in Madrid en wederom in Barcelona. ‘In de Spaanse hoofdstad Madrid zette de oproerpolitie onder meer traangas in tegen duizenden demonstranten. Hierbij raakten 55 mensen gewond, onder wie 35 agenten.’ Die raakten gewond bij het inzetten van traangas?! Ik zou denken dat er tegen dat traangas en degenen die het afvuurden vrij stevig en nogal terecht is teruggevochten. ‘Ook in Barcelona kwam het tot gewelddadige confrontaties, waarbij de politie rubberkogels gebruikte.’(4)

Donderdag 18 februari: demonstraties, wederom in Barcelona, maar ook in Valencia en elders. ‘Ook in meerdere steden in Baskenland gingen honderden mensen de straat op, maar daar was het protest vreedzaam.’ Elders ging het heftiger. ‘In Barcelona werd met stenen gegooid en werd een barricade opgeworpen.’ Daar raakten vier mensen gewond, in Valencia ook iemand.(5) dat vertelt de NOS. Enough 14 gaf details die je daar niet las. ‘Diverse kantoren van politieke partijen zijn van graffiti voorzien. Een politiebureau in de plaats Vic werd aangevallen. Winkels en banken zijn getrashed, onder meer in Madrid.’(6) Dit waren niet zomaar protesten. Dit waren aanvallen op staat en kapitaal vanaf de staat in solidariteit met een rapper die in die strijd als medestander werd herkend en erkend.

Vrijdag 19 februari dan. De NOS meldde dat het ‘in verschillende steden opnieuw uit de hand gelopen’ was bij protesten. ‘In Barcelona plunderden relschoppers winkels en werd geprobeerd om bankgebouwen in brand te steken. Ook in Girona hadden mensen het onder meer gemunt op banken. Daar werden ruiten ingegooid. Agenten die ingrepen, werden bekogeld met flessen en stenen.’(7)

Rob Zoutberg, correspondent ter plekke, was zo vriendelijk om die ‘relschoppers’ nader te omschrijven in het aangehaalde NOS-verslag. ‘Ze zijn grofweg tussen de 16 en 25 jaar, en afkomstig uit radicaal linkse en antifascistische bewegingen. Ze mengen zich in Catalonië, waar Pablo Hasel vandaan komt, met separatistische aanvoerders die ervaring hebben met de stadsguerrilla, zoals je die zag rond het onafhankelijkheidsreferendum van 2017’. Vaak opvallend jonge mensen, zoals Zoutberg vaststelt. Zeer stevig politiek gemotiveerd, hetgeen je natuurlijk weg kunt proberen te moffelen met het stereotype woordje ‘relschoppers’.

Er speelde meer. ‘Andere jongeren zullen ook uit directe frustratie over coronaregels de straat op gaan. Ze zitten al een jaar onder de druk van verplicht binnen, of worden beperkt in hun bewegingen door gesloten cafés en beperkte samenkomsten. Ook de opgekropte weerzin over een staat die regels oplegt en rappers opsluit, terecht of niet, komt er nu uit.’ Best een realistische schets van de motieven van mensen in opstand. Die opstandige mensen wisten hoe je een ‘rel’ moest ‘schoppen’ ook, zo blijkt uit Zoutbergs verdere impressies.

Zaterdag 20 februari, de vijfde ronde. ‘Op de meeste plaatsen verliep het protest rustig, maar in Barcelona liep het wel weer uit de hand. Daar waren volgens de politie zo’n 6000 mensen op de been, de grootste opkomst tot nu toe.’ En ja hoor, daar zijn onze relschoppers weer. ‘Relschoppers gooiden in de Catalaanse hoofdstad met projectielen en fakkels naar de politie. Ook wierpen mensen brandende barricades op en werden bankfilialen en winkels aangevallen. Dat gebeurde onder meer in de chique winkelstraat Paseig de Gracia.’(8) De ‘relschoppers’ weten wie hun vijanden zijn, en waar ze zitten.

De staat trad hard op tegen de opstand. ‘In Barcelona zijn zeker 31 mensen opgepakt. Er waren volgens de politie ook twee arrestaties in Tarragona en één in Lleida.’ De staat liet het echter niet bij het oppakken van mensen. We noemden al eerder rubberkogels en traangas. Al op dinsdag 17 februari beroofde de politie een demonstrante van een van haar ogen, door haar met rubberkogels te bestoken.(9) Op Twitter zijn griezelige politiecharges te zien.

Intussen schoof de boel in regeringskringen. Hasel is dus veroordeeld voor onder meer majesteitsschennis. Spanje heeft een linkse regering, met de sociaaldemocratische PSOE en de linksere Podemos in een coalitie. De PSOE wil de wet veranderen en de straf op majesteitssschennis veel kleiner maken. Maar Sanchez, de premier uit die partij hekelde wel het ‘geweld’ van de actievoerders. Ik loof geen prijzen uit voor wie weet te vertellen wat hij over het politiegeweld meldt. ‘De PSOE wil de wetten over majesteitsschennis en verheerlijking van terrorisme wel wijzigen, waardoor de drempel voor vervolging een stuk hoger komt te liggen. Podemos gaat veel verder. Die wil dat gewoon al die wetten worden geschrapt.’(10) Dat laatste is wel het minste.

Vanuit Podemos-mensen kwam wel uitgesproken steun voor de demonstranten. De partij raakt daarmee in een soort van spagaat en zit klem tussen het activisme waaruit ze ooit is voorgekomen – in de nasleep van de Indignados-protesten in 2011 – en haar rol als coalitiepartner van de PSOE waarmee ze samen de Spaanse staat bestuurt en het kapitaal faciliteert. Die coalitiepartner maakt zich breed in het afstand nemen van de protesten, met name van het ‘geweld’ daarin. Podemos komt voor de demonstranten op. De coalitie staat met dit alles dus flink onder spanning.

Helemaal consistent is de steun van Podemos voor de protesten en Hasel ook weer niet. De partij ‘heeft opgeroepen tot een pardon voor Hasel, niet voor zijn vrijlating. Hasel zelf weigert een pardon, omdat hij terecht gelooft dat hij niets verkeerd heeft gedaan. Een Podemos-woordvoerder verduidelijkte op 20 februari dat, terwijl die protesten steunde, ze tegen “gewelddadige methoden” van de minderheid was. In zekere mate berijdt ze twee paarden tegelijk’, zo schreef Dave Kellaway op de website van International Viewpoint.(11) Ook Podemos doet dus mee aan het verdeel en heers spel van de Wet en de Orde, door vreedzame betogers en ‘gewelddadige’ activisten tegenover elkaar te zetten. De bewegingen van onderop zullen het toch allemaal wel weer zelf mogen opknappen, hoeveel sympathie er ook over ze wordt uitgestort uit keuriger kringen.

Noten:

1 ‘Verschanste Spaanse majesteitsschennispleger opgepakt na bestorming universiteit’, NOS, 16 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2368921-verschanste-spaanse-majesteitschennispleger-opgepakt-na-bestorming-universiteit.html

2 ‘Statement bij Pablo Hasel: “I will not repent in order to reduce my sentence’’’, Enough 14, 19 februari 2021, https://enoughisenough14.org/2021/02/19/statement-by-pablo-hasel-i-will-not-repent-in-order-to-reduce-my-sentence/ De verklaring zelf dateert van 29 januari 2021, en is getiteld ‘Communique in the face of my imminent imprisonment’.

3 ‘Rellen uitgebroken in Spaanse steden na aanhouding rapper’, Nu.nl, 16/17 februari https://www.nu.nl/buitenland/6116861/rellen-uitgebroken-in-spaanse-steden-na-aanhouding-rapper.html

4 ‘Tientallen gewonden bij nieuwe rellen in Spanje om arrestatie rapper’, 18 februari 2021, https://www.nu.nl/buitenland/6117088/tientallen-gewonden-bij-nieuwe-rellen-in-spanje-om-arrestatie-rapper.html

5 ‘Derde avond rellen in Spanje om opsluiten rapper’, NOS, 19 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369312-derde-avond-rellen-in-spanje-om-opsluiten-rapper.html

6 ‘Uprisings Across Spain After Arrest of Revolutionary Rapper Pablo Hasel’, Enough 14, 19 februari 2021, https://enoughisenough14.org/2021/02/19/uprisings-across-spain-after-arrest-of-revolutionary-rapper-pablo-hasel/ , overgenomen van https://www.amwenglish.com/articles/uprisings-across-spain-after-arrest-of-revolutionary-rapper-ze twee paarden tegelijk.’pablo-has-l/

7 ‘Relschoppers plunderen winkels op vierde avond betogingen Spanje’, NOS, 20 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369462-relschoppers-plunderen-winkels-op-vierde-avond-betogingen-spanje.html

8 ‘Weer rellen in Barcelona om arrestatie rapper, tientallen arrestaties’, NOS, 20 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369575-weer-rellen-in-barcelona-om-arrestatie-rapper-tientallen-arrestaties.html

9 ‘Spain protests: Woman hit by police rubber bullet “loses eye”’, Aljazeera, 18 februari 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/2/18/protester-loses-eye-as-police-crackdown-on-hasel-demos-report

10 ‘Relschoppers plunderen winkels op vierde avond betogingen Spanje’, NOS, 20 februari 2021, https://nos.nl/artikel/2369462-relschoppers-plunderen-winkels-op-vierde-avond-betogingen-spanje.html

11 Dave Kellaway, ‘Defend Pablo Hasel the rapper, defend democratic rights in the Spanish State’, International Viewpoint, 21 februari 2021, https://internationalviewpoint.org/spip.php?article7043

Peter Storm