Tijd voor solidaire hitteplannen

zaterdag 13 augustus 2022

Het is tijd voor onz eigen solidaire hitteplannen. Voor nu, en voor komende jaren waarin hittegolven als de huidige steeds harder zullen toeslaan. Mensen die op een plek werken waar het te warm is, zouden aan die elleende samen paal en perk aan dienen te stellen. Hoe?

Spreek met betrouwbare collega’ s een maximum werktemperatuur af. Laten we zeggen: 25 graden. Deel de baas mee: boven die temperatuur doen wij gewoon niets. Maak een flyer met precies deze eis en deel die uit aan al je collega’s. Wordt het dan 25 graden? Dan legt het groepje betrouwbare collega’s het werk demonstratief neer, en moedigt de andere collega’s om zich daarbij aan te sluiten.

Hoe weet je dat het 25 graden is? Zorg dat er een goede thermometer hangt op de werkplek, op kosten van de baas. Wil de baas niet meewerken? Dan neemt die baas jullie arbeidsomstandigheden en welzijn dus niet serieus. Dat is al een reden om actie te gaan voeren. ‘Geen thermometer? Geen productie!’

In het verlengde liggen grotere zaken. Keer op keer een werkonderbreking als de afgesproken maximumtemperatuur bereikt wordt op het werk, wordt een beetje vermoeiend. We gaat toch ook niet elke dag staken om onze allang toegezegde vrije tijd te kunnen hebben? Koelte op het werk hoort gewoon bij adequate arbeidsvoorwaarden.

De eis wordt dan: dwing de baas die maximumtemperatuur te erkennen als grond op het werk stil te leggen. Boven de 25 graden gaat het kantoor of het magazijn gewoon dicht, terwijl het personeel wordt doorbetaald. Hitteverlof als gangbaar deel van onze arbeidsvoorwaarden. Vroeger hadden we vakbonden om zoiets te regelen. Misschien dat arbeiders in en om arbeidersinitiatieven zoals Solidariteitsnetwerk Vloerwerk(1), Radical Riders(2) en Horeca United(3) met dit type van eisen aan de slag kunnen? Nieuwe krachtenbundelingen en initiatieven kunnen natuurlijk ook, speciaal rond het thema: te warm? Werkweigering? Samen natuurlijk, zodat de baas je niet 1 voor 1 er uit gooit..

Voor onderwijs kan iets dergelijks gelden, Nu zijn leerlingen nog vakantie aan het vieren, maar het nieuwe schooljaar staat op uitbreken als ware het en volgende pandemie. En ik lees iets over de dreiging van een nieuwe lading warm weer op komst, achter in augustus. ‘Richting het eind van de maand is een nieuwe opstoot van (zeer) warme lucht niet uitgesloten’, lees ik op Weerplaza.(4) Dat wordt puffen in de klas. Les volgen in lokalen waar het 27 gaden is, dat is geen doen. Ik zie niet in waarom scholieren dat zouden accepteren, en hetzelfde geldt trouwens ook voor docenten.

Wat voor werkplekken geldt, kan ook hier worden doorgevoerd: een maximumtemperatuur afspreken met een stelmensen,gevolgd door collectieve weigering om lessen te volgen of te geven zodra die temperatuur wordt gehaald. Lesboycot annex docentenstaking dus. Met in het verlengde de eis dat scholen sowieso de lessen stilleggen als de temperatuur boven de afgesproken norm komt.

‘Maar er is toch airconditioning?’ hoor ik al iemand tegenwerpen. Ja, zoiets bestaat, en je krijgt er ruimtes mee koel. Maar die dingen slorpen energie, en de koelte binnen vertaalt zich elders als warmte-uitstoot. Het gebruik van die dingen dient helemaal niet te worden aangemoedigd, integendeel! Waar het gaat om kantoren, winkels, scholen, magazijnen, daar geldt: als de keus is tussen airco aan of het werk stilleggen, daar leggen we het werk dus stil. Airco’s reserveren we dan voor plekken waar het werk echt niet stil mag komen te liggen, waar ernstige gezondheidsrisico’s gelden en dergelijke. Dan hebben we het over ziekenhuizen, verzorgings- en verpleeghuizen en dergelijke. Airco’s daar, en verder eigenlijk op zo min mogelijk plekken.

Op bovenstaande aanpak zijn natuurlijk aanvullingen en variaties mogelijk. Buitenwerk in de bakkende zon hoeven we ook zomaar niet te pikken. De norm dient te worden: is het te warm? Dan werken we niet! Geen inzet van klimaatdestructieve technologie om ons koste wat kost aan het werk of bij die vervelende les te houden. Die les kan wachten, het overgrote deel van al dat werk eveneens, voor zo ver het al enig nut heeft. Ons welzijn wacht echter niet, en het klimaat al evenmin. Het is tijd voor eigen solidaire hitteplannen.

Noten:

1 Solidariteitsnetwerk Vloerwerk, https://vloerwerk.org/

2 Radical Riders, https://radicalriders.nl/nl/radical-riders-de-onafhankelijke-vakbond/

3 Horeca United, https://horeca-united.nl/

4 Wilfred Jansen, ‘Modelbespreking: houdt de hittegolf ondanks buien lang aan?’ 12 augustus 2022, https://www.weerplaza.nl/weerinhetnieuws/modelbespreking/modelbespreking-houdt-de-hittegolf-ondanks-buien-lang-aan/7796/

Peter Storm