Kleine maar fijne 1 Mei-viering in Tilburg

zondag 1 mei 2022

Rond de vijftien mensen hebben in Tilburg een Een Mei-viering gehouden. Vrije Bond Tilburg, waar ik met groot plezier deel van uit maak, had daartoe opgeroepen.(1) Het idee as: een samenkomst in een halve kring, bij voldoende opkomst en animo gevolgd door een demonstratie. Dit alles zonder de gemeentelijke aanmelding met bijbehorende rimram, want dat vertikten we welbewust. Welnu, tot een demonstratie kwam het niet. Maar de samenkomst was in al haar kleinschaligheid waardevol en sfeervol bovendien.

Mensen verzamelden zich rond drie uur op het Stekelenburg[plein, aan de noordkant van het Centraal Station in Tilburg. We drapeerden de meegebrachte spandoeken op onder andere het lage muurtje waarbij we vervolgens de samenkomst deden. Geleidelijk groeide de groep, totdat we tijdens de manifestatie met die 15 mensen stonden. Daartussen ijzelf, kameraden van vrije Bond Tilbur, enkele andere bekenden uit het Tilburgse actievoerderswereldje, maar ook drie mensen uit Tilburg die ik niet kende, iemand uit Breda en iemand uit Tilburg en nog iemand waarvan ik niet weet waar die vandaan kwam. Mensen waren veelal via persoonlijk contact op de hoogte van de actie gekomen, zo was mijn indruk. Heel opvallend was de gemiddelde leeftijd. Vorige jaren trok 1 Mei ook op straat vooral oudere mensen. Nu was de helft of meer naar mijn indruk onder de dertig jaar. Vrije Bond Tilburg – zelf vooral jonge mensen – bewijst ook hier haar waarde.

Nadat ik mensen had verwelkomd, nam iemand anders het woord en vertelde het verhaal van een Roemeense arbeidsmigrant en de uitstoting, discriminatie en ellende die die meemaakt. Ik vertelde iets over de herkomst van de 1 Mei-traditie: de geschiedenis van de strijd voor een achturendag in de VS, de repressie daartegen, de mysterieuze bom die afging bij een arbeidersprotest tegen die repressie in Chicago, de arrestatie en veroordeling van acht anarchisten die zonder bewijs daar schuldig aan werden verklaard, de anarchistische inzet voor een vrije en solidaire wereld waar dit een onderdeel van was.(2) Weer iemand anders vertelde hoe weinig de 1 Mei-traditie leeft, gewoon omdat mensen niet weten waar het over gaat. Heel treffend, heel nodig om dit punt te maken, want als we willen dat deze traditie wat voorstelt, dan is informatie er over onmisbaar.

Nog iemand anders bracht in dat het een strijd hoorde te zijn tegen opgelegde regels, en dat antikapitalisme, links en rechts er niets mee te maken had Daar stelde ik tegenover dat ook het kapitalisme regels oplegt en dwang uitoefent. Weer iemand anders drukte een gevoel van machteloosheid uit: kunnen we wel op tegen een regering die helemaal niet luistert naar ons, maar alleen naar grote bedrijven.

Na korte discussie die dat opriep, stelde iemand voor dat het wellicht goed was om naar de aangekondigde liedjes over te schakelen. Dus pakte ik mijn gitaar, en deed eerst Bid en Werk, een vertaling van een Duits arbeiderslied uit de negentiende eeuw, geschreven door George Herwegh.(3) Uit dit lied komt de befaamde zinsnede: Heel het raderwerk staat stil, als uw krachtige arm het wil’. Daarna speelde en zong ik De Staak, een vertaling van een lied van de Catalaanse zanger Luis Llach.(4) Beide vertalingen zijn gemaakt door Joke Kaviaar, mijn muziekpartner in Your Local Pirates,(*) die – zelf deelnemend aan en zingend op de 1 Mei demonstratie in Utrecht – op deze manier toch ook een beetje aanwezig was in Tilburg. Bij De Staak had ik het refrein uitgeprint voor mensen, zodat die mee konden zingen als ze wilden. Dat gebeurde met aanzienlijk enthousiasme, ik zag mensen opgewekt heen en weer deinen:

‘Als ik hier hard aan de ketting trek
en jij trekt hard aan de ketting daar
Dan zal hij vallen vallen vallen
Zo bevrijden wij elkaar

Misschien dat dit liedje maar eens vaker op manifestaties aan het klinken gebracht gaat worden Ik heb de indruk dat het werkte. Er gaat weinig boven samen zingen in de strijd.

Het werd tijd voor een ontknoping. Ik legde het idee om te gaan gaan lopen in een demonstratie – de ‘verrassing’ uit de oproeptekst van Vrije Bond Tilburg – voor aan de mensen. Sommigen wilden echter weg, en de groep voelde gewoon iets te klein om dit te doen, We hebben dus afgesloten, waarna mensen nog napraatten en zich bij het op een rood-zwarte vlag uitgestalde materiaal van stickers voorzagen. Ook verkocht ik nog een paar van mijn groene anarchisme-boekjes die ik er ook had bij gelegd. Mensen namen opgewekt afscheid van elkaar – en begroetten twee mensen die aan kwamen toen we net hadden afgesloten, Die twee zijn echter wel met enkele anderen van ons nog even naar een terrasje in de binnenstad gegaan. Dus helemaal voor niets waren ook zij niet gekomen.

Alles bij elkaar vond ik dit goed en fijn en zinvol. Mensen hebben uiting kunnen geven aan hun verlangen naar een wereld van vrijheid en solidariteit, en ze deden dat samen. Extra waardevol: we deden dit zonder het bevoegde gezag ook maar enige rol te gunnen. Dat bevoegde gezag vertoonde zich terwijl ik sprak: een auto van handhaving kwam aan rijden, handhavers keken onze kant op en eentje maakte zelfs een foto. De handhavers tapten uit, maar richtten hun aandacht op een man op een bankje, niet op ons. Of ze toch gestuurd aren om te kijken wat wij uitspookte en hoe gevaarlijk voor de Heilige Openbare orde wij waren? Ik weet het niet.

Een slotopmerking: dit type actie kost zo ongeveer niets, behalve wat liefde en energie. Dit hebben enkele mensen van de grond gekregen in enkele weken tijd. Het lijkt me ene goed idee om van dit soort kleinschalige activiteiten vaker te doen, de aanpak te variëren naar behoefte en ervaring, zo een openlijke anarchistische, solidaire en strijdbare zichtbaarheid te stimuleren en mensen daarmee in contact te helpen komen. Maar hiervan, derhalve! Meer hiervan!

Noten:

(*) Toegevoegd op 5 mei 2022, 13.22 uur: ‘mijn muziekpartner in Your Local Pirates.’ Voor de lezer die de naam nog niet kende 🙂

1 ‘Een Mei: vier Dag van de Arbeid, vier de solidariteit!’, Vrije Bond Tilburg, op Indymedia, 26 april 2022, https://www.indymedia.nl/node/51966

2 Zie voor informatie over de geschiedenis van 1 Mei bijvoorbeeld: Peter Storm, ‘1 Mei: Dag van de arbeid? Dag tegen de arbeid!’ op Peterstormt.nl,15 april 2022, https://peterstormt.nl/2021/04/15/1-mei-dag-van-de-arbeid-dag-tegen-de-arbeid/

3 ‘Bid en Werk’, vertaling van Bet und Arbeit; geschreven door Georg Herwegh, vertaald en ewerkt door Joke Kaviaar. Zie https://yourlocalpirates.noblogs.org/bid-en-werk-vertaling-van-bet-und-arbeit/

4 ‘De Staak’, vertaling van L’Estace, geschreven door Luis Llach, vertaald en bewerkt door Joke Kaviaar. Zie https://yourlocalpirates.noblogs.org/de-staak-vertaling-van-lestace-van-lluis-llach/

Peter Storm